آلت جهت: يعنى، أرض عالمنه فلسفه گوزيله باقان إنسان؛ كُرۀِ أرضى باشى‌بوش، يولارسز، شمسڭ أطرافنده سرسرى گزن بر حيوان گبى ويا تخته‌لرى قيريق، قپودانسز بر قاييق گبى گورور و دهشته، تلاشه دوشر. فقط ايمان ايله باقارسه، أرضڭ رحمانى بر سفينه اولوب، اللّٰهڭ قومانداسى آلتنده بتون مأكولات، مشروبات، ملبوساتيله برابر، نوعِ بشرى تنزّه ايچون شمسڭ أطرافنده گزديرن بر سفينه شكلنده گورور. و ايماندن نشئت ايدن شو بيوك نعمته بيوك بيوك ”الحمد ِﷲ“لرى سويله‌مگه باشلار

اوڭ جهت: فلسفه‌جى بر آدم بو جهته باقارسه گورور كه: بتون جانلى مخلوقات (إنسان اولسون، حيوان اولسون) قافله بَقافله بيوك بر سرعتله او جهته گيدوب غائب اولورلر. يعنى، عدمه گيدر، يوق اولورلر. كنديسنڭ ده او يولڭ يولجيسى اولديغنى بيلديگندن، تأثّرندن چيلديره‌جق بر حاله گلير. فقط ايمان نظريله باقان بر مؤمن، إنسانلرڭ او جهته گيديشلرى، سياحتلرى عدم عالمنه دگل، گوچبه‌لر گبى بر يايلادن بر يايلايه بر انتقالدر. و فانى منزلدن باقى منزله، خدمت چيفتلگندن اجرت دائره‌سنه، زحمتلر مملكتندن رحمتلر مملكتنه گوچ ايتمك اولوب، عدم عالمنه گيتمك دگل دييه بو جهتى ممنونيتله قارشيلار. فقط يول أثناسنده ئولوم، قبر گبى گورونن مشقّتلر نتيجه إعتباريله سعادتلردر. چونكه، نورانى عالملره گيدن يول قبردن گچر و أڭ بيوك سعادتلر بيوك و آجى فلاكتلرڭ نتيجه‌سيدر. مثلا: حضرتِ يوسف، مصر عزيزلگى گبى بر سعادته، آنجق قارداشلرى طرفندن آتيلديغى قويو و زليخانڭ إفتراسى اوزرينه قونولديغى حپس يوليله نائل اولمشدر. و كذا، رحمِ مادردن دنيايه گلن چوجق، معهود تونلده چكديگى صيقيجى، أزيجى زحمت نتيجه‌سنده دنيا سعادتنه نائل اولويور