levhalarıyla gözlerine göstermek için pek büyük bir fotoğraf makinesi olarak bildim.(Haşiye) Hem Levh-i Mahfuz’un, hem âlem-i misalin iki hücceti ve iki küçük nümunesi ve iki noktası, insanın başında olan kuvve-i hâfıza ve kuvve-i hayaliye mercimek küçüklüğünde iken, hiç karıştırmayarak kemal-i intizam ile, içlerinde bir büyük kütübhane kadar malûmatın yazılması kat’î isbat eder ki; o iki kuvvenin nümune-i ekber ve a’zamları, âlem-i misal ile Levh-i Mahfuz’dur.

Hava ve su unsurlarının, hususan nutfelerin suyu ve hava unsuru, toprak unsurunun pek fevkinde daha ziyade hikmet ve irade ile ve kalem-i kader ve kudret ile yazıldıkları ve tesadüf ve kör kuvvetin ve sağır tabiatın ve camid ve hedefsiz esbabın karışması yüz derece muhal ve hiçbir cihetle mümkün olmadığı ve Hakîm-i Zülcelal’in kalem-i kader ve hikmetinin sahifesi olduğu ilmelyakîn ile kat’î bilindi.

Mütebâkisi şimdilik yazdırılmadı. Umuma binler selâm.

--------------------------------------

(Haşiye) Fakat zahir hakikatlar gibi kuvvetli bürhanlarla ve hüccetlerle isbat etmeğe, zaman ve zemin, hal ve vaziyet müsaade etmediğinden kısa kesildi.