Ҳозир кўряпмизки, ҳар нарса ризқнинг атрофида қандай тўпланган ва унга қандай боқаётган бўлса, худди шундай ризқ ҳам барча навълари билан маьнан ва моддатан, ҳолан ва қолан шукр билан қоимдир; шукр ила бўлади; шукрни етиштиради; шукрни кўрсатади. Чунки ризққа бўлган иштаҳа ва иштиёқнинг ўзи бир навъ шукри фитрийдир Талаззуз ва завқ ҳам ғайри шуурий бир шукрдирки, бутун ҳайвонотда бу шукр бордир. Ёлғиз инсон залолат ва куфрга кетаб, ул фитрий шукрнинг моҳиятини ўзгаргаради; шукрдан ширкка кетади.
Ҳам, ризқ бўлган неъматларда ғоят гўзал безакли суратлар ғоят гўзал ҳидлар, ғоят гўзал тотишлар - шукрнинг даьватчиларидир. Зиҳаётни шавққа даьват этади ва шавқ билан бир навъ истиҳсон ва иҳтиромга таргиб қилади. Неъматлари уни иҳтиромга ташвиқ этади. Унинг билан қолан ва феълан шукрга иршод этади ва шукр қилдиради ва шукр ичида энг олий ва ширин лаззатни ва завқни унга тотгаради. Яъни, кўрсатадики: