ديمك بو عالمڭ صانعنڭ پك مهمّ و حيرت ويريجى و گيزلى كمالاتى واردر. بو خارقه صنعتلرله اونلرى گوسترمك ايستر. چونكه گيزلى، قصورسز كمالات ايسه، تقدير ايديجى، إستحسان ايديجى، ما شاء اﷲ دييه‌رك مشاهده ايديجيلرڭ باشلرنده تشهير ايستر. دائمى كمالات ايسه، دائمى تظاهر ايستر. او ايسه، تقدير و إستحسان ايديجيلرڭ دوامِ وجودينى ايستر. بقاسى اولميان إستحسان ايديجينڭ نظرنده، كمالاتڭ قيمتى سقوط ايدر (حاشيه 1). هم دخى، كائناتڭ يوزنده سريلمش اولان غايتله گوزل و صنعتلى و پارلاق و سوسلى شو موجودات؛ ايشيق گونشى بيلديرديگى گبى، مِثلسز معنوى بر جمالڭ محاسننى بيلديرر و نظيرسز، خفى بر حُسنڭ لطائفنى إشعار ايدييور (حاشيه 2). او منزّه حُسن، او مقدّس جمالڭ جلوه‌سندن، أسمالرده، بلكه هر إسمده چوق گيزلى دفينه‌لر بولونديغنى إشارت ايدر. ايشته شو درجه عالى، نظيرسز، گيزلى بر جمال ايسه؛ كندى محاسننى بر مرآتده گورمك و حُسننڭ درجاتنى و جمالنڭ مقياسلرينى ذى‌شعور و مشتاق بر آيينه‌ده مشاهده ايتمك ايستديگى گبى، باشقه‌لرينڭ نظريله ينه سَوْگيلى جمالنه باقمق ايچون، گورونمك ده ايستر. ديمك ايكى وجهله كندى جمالنه باقمق؛ برى: هر برى باشقه باشقه رنكده اولان آيينه‌لرده بِالذّات مشاهده ايتمك. ديگرى: مشتاق اولان سيرجى و متحيّر اولان إستحسانجيلرڭ مشاهده‌سى ايله مشاهده ايتمك ايستر. ديمك حُسن و جمال، گورمك و گورونمك ايستر. گورمك، گورونمك ايسه؛ مشتاق سيرجى، متحيّر إستحسان ايديجيلرڭ وجودينى ايستر. حُسن و جمال، أبدى سرمدى اولديغندن مشتاقلرڭ دوامِ وجودلرينى ايستر. چونكه دائمى بر جمال ايسه؛ زائل بر مشتاقه راضى اولاماز. زيرا دونمه‌مك اوزره زواله محكوم اولان بر سيرجى، زوالڭ تصوّريله محبّتى عداوته دونر، حيرتى إستخفافه، حرمتى تحقيره مَيل ايدر. چونكه خودگام إنسان بيلمديگى شيئه دشمن اولديغى گبى، يتيشمديگى شيئه ده ضددر. حالبوكه نهايتسز بر محبّت، حدسز بر شوق و إستحسان ايله مقابله‌يه لايق اولان بر جماله قارشى ضمنًا بر عداوت و كين و إنكار ايله مقابله ايدر. ايشته كافر، اللّٰهڭ دشمنى اولديغنڭ سرّى بوندن آڭلاشيلييور.

---------------------------------------------------------------------

    (حاشيه 1): أوت ضروبِ أمثالدندر كه: بر دنيا گوزلى، بر زمان كندينه مفتون اولمش عادى بر آدمى حضورندن طرد ايدر. او آدم كندينه تسلّى ويرمك ايچون: ”توه، نه قدر چركيندر“ دير. او گوزلڭ گوزللگنى نفى ايدر.     هم بر وقت بر آيى، غايت طاتلى بر اوزوم آصماسى آلتنه گيرر. اوزوملرى يمك ايستر. قوپارمغه ألى يتيشمز. آصمايه ده چيقه‌ماز. كندى كندينه تسلّى ويرمك ايچون كندى لسانيله ”أكشيدر“ دير. گومله‌ر گيدر...
 

         (حاشيه 2): آيينه‌مثال موجوداتڭ بربرى آرقه‌سنده زوال و فنالريله برابر، آرقه‌لرندن گلنلرڭ اوستنده و يوزلرنده عين حُسن و جمالڭ جلوه‌سنڭ بولونماسى گوسترر كه: جمال اونلرڭ دگل؛ بلكه او جماللر، بر حسنِ منزّه و بر جمالِ مقدّسڭ آياتى و أماراتيدر.