صوڭره {هُوَ الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ اْلاَرْضَ ذَلُولاً فَامْشُوا فِى مَنَاكِبِهَا} آيتى خاطريمه گلدى كه؛ زمين مسخّر بر سفينه، بر مركوب اولديغنى إشارت ايدييور. او إشارتدن كنديمى فضاىِ كائناتده سرعتله سياحت ايدن پك بيوك بر گمينڭ يوكسك بر موقعنده گوردم. آت و گمى گبى بر مركوبه بينيلديگى زمان قرائتى سنّت اولان {سُبْحَانَ الَّذِى سَخَّرَ لَنَا هٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ} آيتنى اوقودم.

هم گوردم كه: كُرۀِ أرض شو حركتله، سينه‌ما لوحه‌لرينى گوسترن بر ماكينه وضعيتنى آلدى؛ بتون سماواتى حركته گتيردى، بتون ييلديزلرى محتشم بر اوردو گبى سَوقه باشلادى. اويله شيرين و يوكسك منظره‌لرى گوستردى كه، أهلِ فكرى مست و حيران ايدر. ”فسبحان اﷲ!“ ديدم؛ نه قدر آز بر مصرفله نه قدر چوق و بيوك و غريب و عجيب، عالى و غالى ايشلر گورولويور. بو نقطه‌دن ايكى نكتۀِ ايمانيه خاطره گلدى:

برنجيسى: بر قاچ گون أوّل بر مسافرم بڭا سؤال ايتدى. او شبهه‌لى سؤالڭ أساسى شودر: جنّت و جهنّم پك چوق اوزاقدرلر. هايدى أهلِ جنّت، لطفِ إلٰهى ايله برق و براق گبى اوچارق حشردن گچرلر، جنّته گيدرلر. فقط أهلِ جهنّم، ثقيل جسملرى و بيوك و آغير گناهلرڭ يوكلرى آلتنده ناصل گيده‌جكلر؟ هانگى واسطه ايله؟

ايشته خاطره گلن شودر: ناصلكه مثلا آمريقاده، بتون ملّتلر عمومى بر قونغره‌يه دعوت ايديلسه، هر ملّت بيوك گميسنه بينر، اورايه گيدر. اويله ده: بحرِ محيطِ كائناتده، بر سنه‌ده يگرمى بش بيڭ سنه‌لك اوزون بر سياحته آليشان كُرۀِ أرض؛ أهاليسنى آلير، گيدر محشر ميداننه بوشالتير. هم هر اوتوز اوچ متره‌ده بر درجۀِ حرارت تزايد ايتديگى دلالتيله، مركزِ أرضده بولونان جهنّم آتشنڭ حديثجه بيان اولونان درجۀِ حرارتنه موافق ايكى يوز بيڭ درجۀِ حرارتى طاشييان و حديثڭ رواياتنه گوره، دنياده و برزخده بيوك جهنّمڭ بعض وظيفه‌لرينى گورن آتشنى جهنّمه دوكر؛ صوڭره أمرِ إلٰهى ايله داها گوزل و باقى بر صورته تبدّل ايدر؛ آخرت عالمندن بر منزل اولور.