مكتوبات | يگرمنجى مكتوب | 365
(316-367)

الحاصل: وحدت و ايمان يولنده، وجوب درجه‌سنده بر سهولت و قولايلق وار. شرك و أسبابده، إمتناع درجه‌سنده مشكلات و صعوبت وار. چونكه بر واحد، كلفتسز اولارق كثير أشيايه بر وضعيت ويرر و بر نتيجه‌يى إستحصال ايدر. أگر او وضعيتى آلمايى و او نتيجه‌يى إستحصال ايتمه‌يى، او أشياىِ كثيره‌يه حواله ايديلسه؛ او وقت پك چوق كلفتله و پك چوق حركتلرله آنجق او وضعيت آلينير و او نتيجه إستحصال ايديلير. مثلا اوچنجى مكتوبده دينيلديگى گبى: سماوات ميداننده، شمس و قمر قومانداسى آلتنده ييلديزلر اوردوسنى حركته گتيرمكله، هر گيجه و هر سنه، شعشعه‌لى تسبيحكارانه بر سيران و جريان ويرمك ديمك اولان جاذبه‌دار، سَويملى وضعيتِ سماويه و موسملرڭ دگيشمسى گبى بيوك مصلحتلرڭ وجود بولماسى ديمك اولان او علوى، حكمتلى نتيجۀِ أرضيه، أگر وحدته ويريلسه؛ او سلطانِ أزل قولايجه كُرۀِ أرض گبى بر نفرى، او وضعيت و او نتيجه ايچون أجرامِ علويه‌يه قوماندان تعيين ايدر. او وقت أرض، أمر آلدقدن صوڭره، مأموريت نشئه‌سندن مولوى گبى ذكر و سماعه قالقار؛ آز بر مصرفله او گوزل وضعيت حاصل اولور، او مهمّ نتيجه وجود بولور. أگر أرضه، ”سن طور، قاريشمه!“ دينيلسه؛ و او نتيجه و او وضعيتڭ إستحصالى ده سماواته حواله ايديلسه؛ و وحدتدن، كثرته و شركه گيديلسه؛ هر گون و هر سنه، بيڭلر درجه كُرۀِ أرضدن بيوك اولان ميليونلر عددنجه ييلديزلر حركت ايتمك، ميليارلر سنه مسافه‌يى يگرمى درت ساعتده و بر سنه‌ده كسديرمك لازمدر

سس يوق