لذّتلى بر نعمتى إنسان يه‌سه، أگر شكر ايتسه؛ او يديگى نعمت او شكر واسطه‌سيله بر نور اولور، اُخروى بر ميوۀِ جنّت اولور. ويرديگى لذّت ايله، جنابِ حقّڭ إلتفاتِ رحمتنڭ أثرى اولديغنى دوشونمكله، بيوك و دائمى بر لذّت و ذوق ويرييور. بو گبى معنوى لبلرى و خلاصه‌لرى و معنوى مادّه‌لرى علوى مقاملره گوندروب، مادّى و ثفلى (پوصه) و قشرى، يعنى وظيفه‌سنى بيتيرن و لزومسز قالان مادّه‌لرى فضولات اولوب أصلنه، يعنى عناصره إنقلاب ايتمگه گيدييور. أگر شكر ايتمزسه؛ او موقّت لذّت، زوال ايله بر ألم و تأسّف بيراقير و كنديسى دخى قاذورات اولور. ألماس ماهيتنده‌كى نعمت، كوموره قلب اولور. شكر ايله، زائل رزقلر؛ دائمى لذّتلر، باقى ميوه‌لر ويرر. شكرسز نعمت، أڭ گوزل بر صورتدن، چركين بر صورته دونر. چونكه او غافله گوره رزقڭ عاقبتى، موقّت بر لذّتدن صوڭره فضولاتدر.

أوت رزقڭ عشقه لايق بر صورتى وار؛ او ده، شكر ايله او صورت گورونور. يوقسه أهلِ غفلت و ضلالتڭ رزقه عشقلرى بر حيوانلقدر. داها بوڭا گوره قياس ايت كه، أهلِ ضلالت و غفلت نه درجه خسارت ايدييورلر.

أنواعِ ذى‌حيات ايچنده أڭ زياده رزقڭ أنواعنه محتاج، إنساندر. جنابِ حق إنسانى بتون أسماسنه جامع بر آيينه و بتون رحمتنڭ خزينه‌لرينڭ مدّخراتنى طارته‌جق، طانيه‌جق جهازاته مالك بر معجزۀِ قدرت و بتون أسماسنڭ جلوه‌لرينى و صنعتلرينڭ اينجه‌لكلرينى ميزانه چكه‌جك آلَتلرى حاوى بر خليفۀِ أرض صورتنده خلق ايتمشدر. اونڭ ايچون حدسز بر إحتياج ويروب، مادّى و معنوى رزقڭ حدسز أنواعنه محتاج ايتمشدر. إنسانى، بو جامعيته گوره أڭ أعلا بر موقع اولان أحسنِ تقويمه چيقارمق واسطه‌سى، شكردر. شكر اولمازسه، أسفلِ سافلينه دوشر؛ بر ظلمِ عظيمى إرتكاب ايدر.