Tarihçe-i Hayat | Dördüncü Kısım - Kastamonu Hayatı | 385
(281-398)

senin rubûbiyyetinin haşmetine ve kudretinin her şeye yetişmesine delâlet eder; öyle de: Hadsiz bütün zîhayatın ayrı ayrı rızıkları, vakti vaktine kuru ve basit bir topraktan, rahîmane, kerîmane verilmesi ve hadsiz o efrâdın kemâl-i musahhariyetle evâmir-i Rabbânîyyeye itaatleri, rahmetinin her şeye şümûlünü ve hâkimiyetinin herşeye ihâtasını gösteriyor. Hem, zeminde değişmekte bulunan mahlûkat kafilelerinin sevk ve idareleri; mevt ve hayat münavebeleri ve hayvan ve nebatatın idare ve tedbirleri dahi, her şeye taallûk eden bir ilim ile ve her şeyde hükmeden nihayetsiz bir hikmetle olabilmesi, senin ihâta-i ilmine ve hikmetine delâlet eder. Hem, zeminde kısa bir zamanda hadsiz vazîfeler gören ve hadsiz bir zaman yaşıyacak gibi isti’dât ve ma’nevî cihâzât ile teçhiz edilen ve zemin mevcûdâtına tasarruf eden insan için, bu talimgâh-ı dünyada ve bu muvakkat ordugâh-ı zeminde ve bu muvakkat meşherde; bu kadar ehemmiyet, bu hadsiz masraf, bu nihayetsiz tecelliyat-ı Rubûbiyyet, bu hadsiz hitabat-ı Sübhaniyye ve bu gâyetsiz ihsanat-ı İlâhîyye, elbette ve herhalde bu kısacık ve hüzünlü ömre ve bu karışık kederli hayata, bu belâlı ve fâni dünyaya sığışmaz. Belki, ancak başka ve ebedî bir ömür ve bâki bir dâr-ı saadet için olabildiği cihetinden, âlem-i bekada bulunan ihsanât-ı uhreviyeye işâret, belki şehâdet eder.

Ey Hâlik-ı Külli Şey! Zeminin bütün mahlûkatı, senin mülkünde, senin arzında, senin havl ve kuvvetinle ve senin kudretin ve irâdetin ile ve ilmin ve hikmetin ile idare olunuyorlar ve musahhardırlar. Ve zemin yüzünde faaliyeti müşahede edilen bir Rubûbiyyet, öyle ihâta ve şümûl gösteriyor.. ve onun idaresi ve tedbiri ve terbiyesi öyle mükemmel ve öyle hassastır.. ve her taraftaki icraatı öyle birlik ve beraberlik ve benzemeklik içindedir ki, tecezzî kabul etmiyen bir küll ve inkısamı imkânsız bulunan bir küllî hükmünde bir tasarruf, bir Rubûbiyyet olduğunu bildiriyor... Hem zemin bütün sekenesiyle beraber, lîsan-ı kalden daha zâhir hadsiz lîsanlarla Hâlikını takdis ve tesbih ve nihayetsiz ni’metlerinin lîsan-ı halleriyle Rezzâk-ı Zülcelâlinin hamd ve medh ü senasını ediyorlar...

Səs yoxdur