Perbahasan Kedua

Perbahasan ini merupakan ibarat isyarat mudah yang ditujukan kepada pelbagai tugas dan hikmat yang terdapat pada pergerakan zarah.

Golongan materialis yang akal mereka turun kepada mata, melihat hanya benda sahaja. Mereka melihat kewujudan ini dengan hikmat kebijaksanaan mereka yang kosong daripada kebijaksanaan dan falsafah mereka yang berdasarkan kepada kesia-siaan: bahawa segala pertukaran zarah yang berlaku terikat dengan 'ketidaksengajaan' (kebetulan), sehingga mereka menjadikannya sebagai kaedah yang jitu bagi semua perlembagaan mereka. Mereka juga menjadikannya sebagai sumber kewujudan makhluk-makhluk yang rabbani (ciptaan tuhan).

Sesiapa yang mempunyai sezarah akalpun dengan yakin mengetahui betapa jauhnya mereka daripada kelogikan akal, ketika mereka menyandarkan makhluk yang dihiasi dengan hikmat kebijaksanaan yang semula jadi ini kepada sesuatu yang bercampur aduk secara tidak teratur dalam keadaan tidak mempunyai sebarang hikmat dan pengertian.

Menurut perspektif dan hikmat al-Qur'an, ia melihat bahawa segala perubahan zarah yang berlaku, mempunyai hikmat yang amat banyak dan matlamat yang tidak terhitung serta tugasan yang tidak terhad.

Perkara ini diisyaratkan oleh ayat berikut:

Maksudnya: "Dan tiada sesuatupun kecuali bertasbih dengan memuji-Nya. " (Al-Isra' 17:44)

Banyak lagi ayat lain yang mengisyaratkan perkara yang sama.

Sebagai contoh, di sini kami mengisyaratkan kepada beberapa ayat tersebut sebagaimana berikut:

Pertama:  Sesungguhnya Allah (s.w.t) menggerak dan mem-pergunakan zarah-zarah tersebut 'dengan kudrat-Nya bagi membaharui penjelmaan proses pengadaan pada sekalian makhluk. Dia menjadikan setiap roh sebagai model. Pada setiap tahun Dia memakaikan roh tersebut dengan jasad baru yang terdiri daripada mukjizat kudrat-Nya. Dari kitab yang satu, Dia menyalin ribuan kitab yang pelbagai ber-dasarkan kebijaksanaan-Nya yang sempurna. Dia men-zahirkan satu hakikat di dalam bentuk dan gambaran yang bermacam-macam. Dia melapangkan sesuatu tempat dan mempersiapkannya bagi menerima kedatangan makhluk, alam dan kewujudan yang baru, sekumpulan demi sekumpulan.