سوزلر | اوننجى سوز | 130
(62-158)

مثلا دير: ”بو حرمم، أبدى بر عالمده، أبدى بر حياتده، دائمى بر رفيقۀِ حياتمدر. شيمديلك إختيار و چركين اولمش ايسه ده ضررى يوق. چونكه أبدى بر گوزللگى وار، گله‌جك. و بويله دائمى آرقداشلغڭ خاطرى ايچون هر بر فداكارلغى و مرحمتى ياپارم.“ دييه‌رك او إختياره قاريسنه، گوزل بر حورى گبى محبّتله، شفقتله، مرحمتله مقابله ايده‌بيلير. يوقسه قيصه‌جق بر ايكى ساعت صورى بر رفاقتدن صوڭره أبدى بر فراق و مفارقته اوغرايان آرقداشلق؛ ألبته غايت صورى و موقّت و أساسسز، حيوان گبى بر رقّتِ جنسيه معناسنده و بر مجازى مرحمت و صنعى بر حرمت ويره‌بيلير. و حيواناتده اولديغى گبى؛ باشقه منفعتلر و سائر غالب حسلر، او حرمت و مرحمتى مغلوب ايدوب او دنيا جنّتنى، جهنّمه چويرر


ايشته ايمانِ حشرينڭ يوزر نتيجه‌سندن بريسى؛ حياتِ إجتماعيۀِ إنسانيه‌يه تعلّق ايدر. و بو تك نتيجه‌نڭ ده يوزر جهتندن و فائده‌لرندن مذكور درت دليله سائرلرى قياس ايديلسه آڭلاشيلير كه: حقيقتِ حشريه‌نڭ تحقّقى و وقوعى؛ إنسانيتڭ علوى حقيقتى و كلّى حاجتى درجه‌سنده قطعيدر. بلكه إنسانڭ معده‌سنده‌كى إحتياجڭ وجودى، طعاملرڭ وجودينه دلالت و شهادتندن داها ظاهردر و داها زياده تحقّقنى بيلديرر. و أگر بو حقيقتِ حشريه‌نڭ نتيجه‌لرى إنسانيتدن چيقسه؛ او چوق أهمّيتلى و يوكسك و حياتدار اولان إنسانيت ماهيتى، مردار و ميقروب يوواسى بر لاشه حكمنه سقوط ايده‌جگنى إثبات ايدر. بشرڭ إداره و أخلاق و إجتماعياتى ايله چوق علاقه‌دار اولان إجتماعيون و سياسيون و أخلاقيونڭ قولاقلرى چينلاسين! گلسينلر، بو بوشلغى نه ايله طولديره‌بيليرلر و بو درين ياره‌لرى نه ايله تداوى ايده‌بيليرلر؟


سس يوق