سوزلر | يگرمى ايكنجى سوز | 374
(367-410)

أوت نهايت درجه‌ده صنعتلى، دقّتلى شو ايشلر، كندى كندينه اولمق بيڭ درجه محالدر كه؛ كنديلرندن زياده، صنعتكارلرينى گوسترييورلر. هم بونلرى ايشله‌ييجى اويله معجزنما بر ذاتدر كه؛ هيچ بر ايش، اوڭا آغير گلمز. بيڭ كتاب يازمق، بر حرف قدر اوڭا قولاى گلير. بونڭله برابر هر طرفه باق كه، هم اويله بر حكمتله هر شيئى يرلى يرينه قويويور و اويله مكرمانه هركسه لايق اولدقلرى لطفلرى ياپييور؛ هم اويله إحسان‌پرورانه عمومى پرده‌لر و قپولر آچييور كه، هركسڭ آرزولرينى تطمين ايدييور. هم اويله سخاوت‌پرورانه سفره‌لر قورويور كه؛ بتون بو مملكتڭ خلقلرينه، حيوانلرينه، هر بر طائفه‌سنه خاص و لايق، بلكه هر بر فردينه مخصوص إسميله و رسميله بر طبلۀِ نعمت ويريلييور. ايشته دنياده بوندن محال بر شى وار مى كه، بو گورديگمز ايشلر ايچنده تصادفى ايشلر بولونسون ويا عبث و فائده‌سز اولسون ويا متعدّد أللر قاريشسين ويا اوسته‌سى هر شيئه مقتدر اولماسين ويا هر شى اوڭا مسخّر اولماسين! ايشته أى آرقداش! حدّڭ وارسه بوڭا قارشى بر بهانه بول!

يدنجى برهان

أى آرقداش گل! شيمدى بو جزئياتى بيراقوب، سراى شكلنده‌كى بو عجيب عالمڭ أجزالرينڭ بربرينه قارشى اولان وضعيتلرينه دقّت ايده‌جگز. ايشته باق: بو عالمده او درجه إنتظام ايله كلّى ايشلر ياپيلييور و عمومى إنقلابلر اولويور كه، عادتا بتون بو سرايده‌كى موجود طاشلر، طوپراقلر، آغاجلر، هر بر شى، برر فاعلِ مختار گبى بتون بو عالمڭ نظاماتِ كلّيه‌سنى گوزه‌توب، اوڭا گوره توفيقِ حركت ايدييور. بربرندن أڭ اوزاق شيلر، بربرينڭ إمدادينه قوشييور. ايشته باق: غائبدن عجيب بر قافله (حاشيه ١٠) چيقوب گلييور. مركبلرى آغاجلره، نباتلره، طاغلره بڭزرلر. باشلرنده برر طبلۀِ أرزاق طاشييورلر. ايشته باق: بو طرفده بكله‌ين مختلف حيواناتڭ أرزاقلرينى گتيرييورلر. هم ده باق: بو قبّه‌ده او عظيم ألكتريق لامباسى (حاشيه ١١) اونلره ايشيق ويرديگى گبى، بتون طعاملرينى اويله گوزل پيشيرييور؛ يالڭز، پيشيريله‌جك طعاملر بر دستِ غيبى طرفندن برر ايپه طاقيلوب (حاشيه ١٢) اوڭا قارشى طوتولويور. بو طرفه ده باق: بو بيچاره ضعيف، نحيف، قوّتسز حيوانجقلر... ناصل اونلرڭ باشى اوڭنده، لطيف غدا ايله طولو ايكى طولومبه‌جق (حاشيه ١٣) طاقيلمش، ايكى چشمه گبى؛ يالڭز او قوّتسز مخلوق، اونى آغزينه ياپيشديرمسى كافيدر.

------------------------------------------------------------------

  (حاشيه ١٠ : عموم حيواناتڭ أرزاقنى طاشييان، نباتات و أشجار قافله‌لريدر
 
      (حاشيه ١١ : او عظيم ألكتريق لامباسى، گونشه إشارتدر
  
      (حاشيه ١٢ : ايپ و ايپه طاقيلان طعام ايسه، آغاجڭ اينجه داللرى و لذيذ ميوه‌لريدر
 
      (حاشيه ١٣: ايكى طولومبه‌جق ايسه، والده‌لرڭ ممه‌لرينه إشارتدر
 
 

سس يوق