گل، أى نفسم گبى كندينى عاقل ظن ايدن عقلسز آرقداش! شو سراىِ محتشمڭ صاحبنى طانيمق ايسته‌مييورسڭ! حالبوكه هر شى اونى گوسترييور، اوڭا إشارت ايدييور، اوڭا شهادت ايدييور. بتون بو شيلرڭ شهادتنى ناصل تكذيب ايدييورسڭ! اويله ايسه، بو سرايى ده إنكار ايت و ”عالم يوق، مملكت يوق“ دى و كنديڭى ده إنكار ايت، اورته‌دن چيق. ياخود عقلڭى باشڭه آل، بنى ديڭله! ايشته باق: شو سراى ايچنده بولونان و مملكتى إحاطه ايدن يكنسق عنصرلر، معدنلر وار (حاشيه ). عادتا مملكتدن چيقان هر شى، او مادّه‌لردن ياپيلييور. ديمك او مادّه‌لر كيمڭ ملكى ايسه، بتون اوندن ياپيلان شيلر ده اونڭدر. تارلا كيمڭ ايسه، محصولات ده اونڭدر. دڭز كيمڭ ايسه، ايچنده‌كيلر ده اونڭدر.

هم باق، بو طوقونان شيلر، بو نسج اولنان منقّش قوماشلر، بر تك مادّه‌دن ياپيلييور. او مادّه‌يى گتيرن، إحضار ايدن و ايپ حالنه گتيرن، ألبته بِالبداهه بردر. چونكه او ايش، إشتراك قبول ايتمز. اويله ايسه بتون نسج اولنان صنعتلى شيلر، اوڭا مخصوصدر. هم ده باق، بو طوقونان، ياپيلان شيلرڭ هر بر جنسى، بتون مملكتڭ هر طرفنده بولونويور؛ بتون أبناىِ جنسلريله اويله إنتشار ايتمش؛ برابر اولارق بربرى ايچنده، بر طرزده، بر آنده ياپيلييور، نسج ايديلييور. ديمك بر تك ذاتڭ ايشيدر، بر تك أمرله حركت ايدييور. يوقسه بويله بر آنده، بر طرزده، بر كيفيتده، بر هيئتده إتّفاق و موافقت، محالدر. اويله ايسه بو صنعتلى شيلرڭ هر بريسى، او گيزلى ذاتڭ بر إعلاننامه‌سى حكمنده، اونى گوسترييور. گويا هر بر چيچكلى قوماش، هر بر صنعتلى ماكينه، هر بر طاتلى لقمه، او معجزنما ذاتڭ برر سكّه‌سى، برر خاتمى، برر نشانى، برر طرّه‌سى حكمنده؛ لسانِ حال ايله هر بريسى دير

----------------------------------------------------

(حاشيه  : عنصرلر، معدنلر ايسه پك چوق منتظم وظيفه‌لرى بولونان و إذنِ ربّانى ايله هر محتاجڭ إمدادينه قوشان و أمرِ إلٰهى ايله هر بر يره گيرن، مدد ويرن و حياتڭ لوازماتنى يتيشديرن و ذى‌حياتى أمزيرن و مصنوعاتِ إلٰهيه‌نڭ نسجنه، نقشنه منشأ و مولد و بشيك اولان هوا، صو، ضيا، طوپراق عنصرلرينه إشارتدر.