برنجى مبحث: قدر و جزءِ إختيارى، إسلاميتڭ و ايمانڭ نهايت حدودينى گوسترن، حالى و وجدانى بر ايمانڭ جزءلرندندر. يوقسه علمى و نظرى دگللردر. يعنى مؤمن هر شيئى، حتّى فعلنى، نفسنى جنابِ حقّه ويره ويره، تا نهايتده تكليف و مسئوليتدن قورتولمهمق ايچون ”جزءِ إختيارى“ اوڭنه چيقييور. اوڭا ”مسئول و مكلّفسڭ“ دير. صوڭره، اوندن صدور ايدن اييلكلر و كمالات ايله مغرور اولمامق ايچون، ”قدر“ قارشيسنه گلييور. دير: ”حدّيڭى بيل، ياپان سن دگلسڭ.“
أوت قدر، جزءِ إختيارى؛ ايمان و إسلاميتڭ نهايت مراتبنده.. قدر، نفسى غروردن و جزءِ إختيارى، عدمِ مسئوليتدن قورتارمق ايچوندر كه، مسائلِ ايمانيهيه گيرمشلر. يوقسه متمرّد نفوسِ أمّارهنڭ ايشلدكلرى سيّئاتنڭ مسئوليتندن كنديلرينى قورتارمق ايچون قدره ياپيشمق و اونلره إنعام اولونان محاسنله إفتخار ايتمك، غرورلانمق، جزءِ إختيارىيه إستناد ايتمك؛ بتون بتون سرِّ قدره و حكمتِ جزءِ إختياريهيه ضد بر حركته سببيت ويرن علمى مسئلهلر دگلدر.