سوزلر | يگرمى آلتنجى سوز | 614
(612-633)

هم ناصل قدرِ إلٰهى، نتيجه و ميوه‌لر إعتباريله شردن و چركينلكدن منزّهدر. اويله ده: علّت و سبب إعتباريله دخى، ظلمدن و قبحدن مقدّسدر. چونكه قدر، حقيقى علّتلره باقار، عدالت ايدر. إنسانلر ظاهرى گوردكلرى علّتلره، حكملرينى بنا ايدر؛ قدرڭ عين عدالتنده ظلمه دوشرلر. مثلا: حاكم سنى سرقتله محكوم ايدوب حپس ايتدى. حالبوكه سن سارق دگلسڭ. فقط كيمسه بيلمز گيزلى بر قتلڭ وار. ايشته قدرِ إلٰهى دخى سنى او حپس ايله محكوم ايتمش. فقط قدر، او گيزلى قتلڭ ايچون محكوم ايدوب عدالت ايتمش. حاكم ايسه، سن اوندن معصوم اولديغڭ سرقته بناءً محكوم ايتديگى ايچون ظلم ايتمشدر. ايشته شئِ واحدده ايكى جهتله قدر و ايجادِ إلٰهينڭ عدالتى و إنسان كسبنڭ ظلمى گورونديگى گبى، باشقه شيلرى بوڭا قياس ايت. ديمك قدر و ايجادِ إلٰهى؛ مبدأ و منتها، أصل و فرع، علّت و نتيجه‌لر إعتباريله شردن و قبحدن و ظلمدن منزّهدر.


أگر دينلسه: ”مادام جزءِ إختيارينڭ ايجاده قابليتى يوق. بر أمرِ إعتبارى حكمنده اولان كسبدن باشقه إنسانڭ ألنده بر شى بولونمييور. ناصل اولويور كه، قرآنِ معجز البيانده، خالقِ سماوات و أرضه قارشى، إنسانه عاصى و دشمن وضعيتى ويريلمش. خالقِ أرض و سماوات، اوندن عظيم شكايتلر ايدييور. او عاصى إنسانه قارشى عبدِ مؤمنه يارديم ايچون كندينى و ملائكه‌سنى تحشيد ايدييور. اوڭا عظيم بر أهمّيت ويرييور.“

سس يوق

سوزلر