سوزلر | يگرمى آلتنجى سوز | 627
(612-633)
خاتمه

(أسكى سعيدڭ سركش، مفتخر، مغرور، عُجْبلى، رياكار نفسنى صوصديران،

تسليمه مجبور ايدن بش فقره‌در.)

برنجى فقره: مادام أشيا وار و صنعتليدر. ألبته بر اوسته‌لرى وار. يگرمى ايكنجى سوزده غايت قطعى إثبات ايديلديگى گبى: أگر هر شى برينڭ اولمازسه، او وقت هر بر شى، بتون أشيا قدر مشكل و آغير اولور. أگر هر شى برينڭ اولسه، او زمان بتون أشيا، بر شى قدر آسان و قولاى اولور. مادام زمين و آسمانى بريسى ياپمش، ياراتمش. ألبته او پك حكمتلى و چوق صنعتكار ذات، زمين و آسمانڭ ميوه‌لرى و نتيجه‌لرى و غايه‌لرى اولان ذى‌حياتلرى باشقه‌لره بيراقوب ايشى بوزميه‌جق. باشقه أللره تسليم ايدوب بتون حكمتلى ايشلرينى عبث ايتميه‌جك، هيچه اينديرميه‌جك، شكر و عبادتلرينى باشقه‌سنه ويرميه‌جكدر.


ايكنجى فقره: سن أى مغرور نفسم! اوزوم آغاجنه بڭزرسڭ. فخرلنمه! صالقيملرى او آغاج كندى طاقمه‌مش، باشقه‌سى اونلرى اوڭا طاقمش.


اوچنجى فقره: سن أى رياكار نفسم! ”دينه خدمت ايتدم“ دييه غرورلانمه. {اِنَّ اﷲَ لَيُؤَيِّدُ هٰذَا الدِّينَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِرِ} سرّنجه: مزكّٰى اولماديغڭ ايچون، بلكه سن كنديڭى او رجلِ فاجر بيلمليسڭ. خدمتڭى، عبوديتڭى؛ گچن نعمتلرڭ شكرى و وظيفۀِ فطرت و فريضۀِ خلقت و نتيجۀِ صنعت بيل، عُجْب و ريادن قورتول!.


دردنجى فقره: حقيقت علمنى، حقيقى حكمتى ايسترسه‌ڭ؛ جنابِ حقّڭ معرفتنى قازان. چونكه بتون حقائقِ موجودات، إسمِ حقّڭ شعاعاتى و أسماسنڭ تظاهراتى و صفاتنڭ تجلّياتيدرلر. مادّى و معنوى، جوهرى، عرضى هر بر شيئڭ، هر بر إنسانڭ حقيقتى، برر إسمڭ نورينه طايانير و حقيقتنه إستناد ايدر. يوقسه حقيقتسز، أهمّيتسز بر صورتدر. يگرمنجى سوزڭ آخرنده، شو سرّه دائر بر نبذه بحثى گچمشدر. أى نفس! أگر شو دنيا حياتنه مشتاقسه‌ڭ، موتدن قاچارسه‌ڭ قطعيًا بيل كه: حيات ظن ايتديگڭ حالات، يالڭز بولونديغڭ دقيقه‌در. او دقيقه‌دن أوّل بتون زمانڭ و او زمان ايچنده‌كى أشياءِ دنيويه، او دقيقه‌ده ميّتدر، ئولمشدر. او دقيقه‌دن صوڭره بتون زمانڭ و اونڭ مظروفى، او دقيقه‌ده عدمدر، هيچدر. ديمك گوونديگڭ حياتِ مادّيه، يالڭز بر دقيقه‌در. حتّى بر قسم أهلِ تدقيق، ”بر عاشره‌در بلكه بر آنِ سيّاله‌در“ ديمشلر. ايشته شو سردندر كه؛ بعض أهلِ ولايت، دنيانڭ دنيا جهتيله عدمنه حكم ايتمشلر. مادام بويله‌در، حياتِ مادّيۀِ نفسيه‌يى بيراق. قلب و روح و سرّڭ درجۀِ حياتلرينه چيق، باق؛ نه قدر گنيش بر دائرۀِ حياتلرى وار. سنڭ ايچون ميّت اولان ماضى، مستقبل؛ اونلر ايچون حى‌در، حياتدار و موجوددر. أى نفسم! مادام اويله‌در، سن دخى قلبم گبى آغلا و باغير و دى كه: ”فانى‌يم، فانى اولانى ايسته‌مم. عاجزم، عاجز اولانى ايسته‌مم. روحمى رحمانه تسليم أيلدم، غير ايسته‌مم. ايسترم، فقط بر يارِ باقى ايسترم. ذرّه‌يم، فقط بر شمسِ سرمد ايسترم. هيچ أندر هيچم، فقط بو موجوداتى بردن ايسترم.“

سس يوق