سوزلر | اوتوز اوچنجى سوز | 876
(872-924)
دردنجى پنجره

إستعداد لسانيله بتون تخملر طرفندن و إحتياجِ فطرى لسانيله بتون حيوانلر طرفندن و لسانِ إضطرارى ايله بتون مضطرلر طرفندن ايديلن دعالرڭ مقبوليتيدر.


ايشته بو نهايتسز دعالرڭ بِالمشاهده قبول و إجابتى، هر برى وجوبه و وحدته شهادت و إشارت ايتدكلرى گبى، مجموعى بيوك بر مقياسده بِالبداهه بر خالقِ رحيم و كريم و مجيبه دلالت ايدر و باقديرر.


بشنجى پنجره

گورويورز كه: أشيا خصوصًا ذى‌حيات اولانلر، دفعى گبى آنى بر زمانده وجوده گلير. حالبوكه دفعى و آنى بر صورتده بسيط بر مادّه‌دن چيقان شيلر، غايت بسيط، شكلسز، صنعتسز اولماسى لازم گليركن؛ چوق مهارته محتاج بر حسنِ صنعتده، چوق زمانه محتاج إهتمامكارانه نقشلرله منقّش، چوق آلاته محتاج عجيب صنعتلرله مزيَّن، چوق مادّه‌لره محتاج بر صورتده خلق اولونيورلر. ايشته بو دفعى و آنى بر صورتده بو خارقه صنعت و گوزل هيئت، هر برى بر صانعِ حكيمڭ وجوبِ وجودينه شهادت و وحدتِ ربوبيتنه إشارت ايتدكلرى گبى مجموعى غايت پارلاق بر طرزده نهايتسز قدير، نهايتسز حكيم بر واجب الوجودى گوسترر.


شيمدى، أى سرسم منكِر! هايدى بونى نه ايله ايضاح ايدرسڭ؟ سنڭ گبى سرسم، عاجز، جاهل طبيعتله مى؟ وياخود حدسز درجه خطا ايده‌رك او صانعِ مقدّسه ”طبيعت“ إسمنى ويروب اونڭ معجزاتِ قدرتنى، او تسميه بهانه‌سيله طبيعته إسناد ايدوب، بيڭ درجه محالى بردن إرتكاب ايتمك مى ايسترسڭ؟

سس يوق