شو مقامده بر مهمّ سؤال واردر كه؛ دينيلير كه: ”حضرتِ على، او درجه خلافته لياقتى اولديغى و رسولِ أكرم عليه الصلاة والسلامه قرابتى و خارق العاده جسارت و علمى ايله برابر، نهدن خلافتده تقدّم ايتديريلمهدى و نهدن اونڭ خلافتى زماننده إسلام چوق كشماكشه مظهر اولدى؟“
الجواب: آلِ بيتدن بر قطبِ أعظم ديمش كه: ”رسولِ أكرم عليه الصلاة والسلام، حضرتِ علىنڭ (رض) خلافتنى آرزو ايتمش، فقط غائبدن اوڭا بيلديريلمش كه: مرادِ إلٰهى باشقهدر. او ده، آرزوسنى بيراقوب، مرادِ إلٰهىيه تابع اولمش.“ مرادِ إلٰهينڭ حكمتلرندن بريسى شو اولمق گركدر كه:
وفاتِ نبويدن صوڭره، أڭ زياده إتّفاق و إتّحاده گلمگه محتاج اولان صحابهلر؛ أگر حضرتِ على باشه گچسه ايدى، حضرتِ علىنڭ خلافتى زماننده ظهوره گلن حادثاتڭ شهادتيله و حضرتِ علىنڭ مماشاتسز، پرواسز، زاهدانه، قهرمانانه، مستغنيانه طورى و شهرتگيرِ عالم شجاعتى إعتباريله، چوق ذاتلرده و قبيلهلرده رقابت طمارينى حركته گتيروب، تفرقهيه سبب اولمق قويًا محتملدى.
هم حضرتِ علىنڭ خلافتنڭ تأخّر ايتمهسنڭ بر سرّى ده شودر كه: غايت مختلف أقوامڭ بربرينه قاريشمهسيله، پيغمبر عليه الصلاة والسلامڭ خبر ويرديگى گبى، صوڭره إنكشاف ايدن يتمش اوچ فرقه أفكارينڭ أساسلرينى طاشييان او أقوام ايچنده، فتنهأنگيز حادثاتڭ ظهورى زماننده، حضرتِ على گبى خارق العاده بر جسارت و فراست صاحبى، هاشمى و آلِ بيت گبى قوّتلى، حرمتلى بر قوّت لازم ايدى كه، طايانهبيلسين. أوت طاياندى... رسولِ أكرم عليه الصلاة والسلامڭ خبر ويرديگى گبى: ”بن قرآنڭ تنزيلى ايچون حرب ايتدم، سن ده تأويلى ايچون حرب ايدهجكسڭ!“ هم أگر حضرتِ على اولماسه ايدى، دنيا سلطنتى، ملوكِ أمويهيى بتون بتون يولدن چيقارمق محتملدى. حالبوكه قارشيلرنده حضرتِ على و آلِ بيتى گوردكلرى ايچون، اونلره قارشى موازنهيه گلمك و أهلِ إسلام نظرنده موقعلرينى محافظه ايتمك ايچون ايستر ايستهمز أمويه دولتى رئيسلرينڭ عمومى، كنديلرى اولماسه ده، هر حالده تشويق و تصويبلريله أتباعلرى و طرفدارلرى، بتون قوّتلريله حقائقِ إسلاميهيى و حقائقِ ايمانيهيى و أحكامِ قرآنيهيى محافظهيه و نشره چاليشديلر. يوز بيڭلرله مجتهدينِ محقّقين و محدّثينِ كاملين و أوليالر و أصفيالر يتيشديرديلر. أگر قارشيلرنده آلِ بيتڭ غايت قوّتلى ولايت و ديانت و كمالاتى اولماسه ايدى، عبّاسيلرڭ و أمويلرڭ آخرلرندهكى گبى، بتون بتون چيغيردن چيقمق قويًا محتملدى.