مكتوبات | يگرمنجى مكتوب | 346
(316-367)

هم بتون أشيانڭ صنعتنده‌كى إهتمامات و صنعتكارانه تصويرات و ماهرانه تزيينات، بر علمِ محيطى گوسترييور. چونكه بيڭلر وضعيتِ محتمله ايچنده، منتظم و مزيَّن، صنعتلى و حكمتلى بر وضعيتى إنتخاب ايتمك، درين بر علم ايله اولور. بتون أشياده‌كى شو طرزِ إنتخابات، بر علمِ محيطى گوسترييور.


هم ايجاد و إبداعِ أشياده كمالِ سهولت، بر علمِ أكمله دلالت ايدر. چونكه بر ايشده قولايلق و بر وضعيتده سهولت، درجۀِ علم و مهارتله متناسبدر. نه قدر زياده بيلسه، او درجه قولاى ياپار.


ايشته شو سرّه بناءً هر برى برر معجزۀِ صنعت اولان موجوداته باقييورز كه؛ حيرت‌نما بر درجه‌ده سهولتله، قولايلقله، كلفتسز، دغدغه‌سز، قيصه بر زمانده فقط معجزنما بر صورتده ايجاد ايديلير. ديمك حدسز بر علم واردر كه، حدسز سهولتله ياپيلير و هكذا... مذكور أماره‌لر گبى بيڭلر علامتِ صادقه وار كه، شو كائناتده تصرّف ايدن ذاتڭ محيط بر علمى واردر. و هر شيئى بتون شئوناتيله بيلير، صوڭره ياپار. مادام شو كائنات صاحبنڭ بويله بر علمى واردر؛ ألبته إنسانلرى و إنسانلرڭ عمللرينى گورور و إنسانلر نه‌يه لايق و مستحق اولدقلرينى بيلير، حكمت و رحمتڭ مقتضاسنه گوره اونلرله معامله ايدر و ايده‌جك.


أى إنسان! عقلڭى باشڭه آل، دقّت ايت! ناصل بر ذات سنى بيلير و باقار، بيل و آييل!..


أگر دينيلسه: يالڭز علم كافى دگلدر، إراده دخى لازمدر. إراده اولمازسه، علم كافى گلمز؟


سس يوق

مكتوبات