Табиғат Рисалесі | Табиғат Рисалеci | 29
(10-38)

баяндамасында бұл сыр өте анық әрі толық қанағаттанарлық түрде баяндалған болатын. Әсіресе, хаттың соңында әлдеқайда анық түрде дәлелденген болатын. Егер қайталайтын болсақ: Болмыс атаулы, Сани-ы Уахидқа берілген кезде, бір ғана болмыс тәрізді жеңілдік пайда болады. Егер Уахид-ы Әхадқа берілмеген жағдайда, бір гана мақулықтың жара-тылуы барша болмыстың жаралуы сияқты мүшкілдік пайда болады. Ондайда бір дән, бір ағаш сияқты зорлық туғызады. Егер өзінің устасына берілсе, ол кезде бүкіл әлем бір ағаш сияқты, бір ағаш бір дән сияқты, ал жәннәт болса бір гүл сияқты оңайға түседі... жеңілдік пайда болады. Сондай-ақ, көз алдымыздағы молшылық пен арзаншылықтың және әрбір түрдің қиындықсыз көп болуының сондай-ақ, өте оңай әрі жылдам пайда болуының сырына қатысты әрі оның хикметтерін білдіретін жүздеген дәлелдер басқа шығармаларымда толық баяндалған болатын. Қазір оған қысқаша тоқталып өтелік.

Мысалға, жүз жауынгерді бір қолбасшының еркіне беру; бір жауынгерді жүз қолбасшының еркіне беруден жүз есе жеңілдік туғызатыны сияқты; сондай-ақ бір топ әскерді әскери жиhаздармен қамтамасыз ету ісі, бір орталықтан басқарылып, бір заңға багынышты, бір фабрикаға жүктеліп, бір патшаның басқаруымен атқарылған сәтте саны жағынан бір ғана жауынгердің қамтамасыз етілуі сияқты жеңіл болатыны мәлім. Сол сияқты бір жауынгерді қамтамасыз ету ісі, көптеген орталықтарга, сан-алуан фабрикаларға жүктеліп, бірнеше қолбасшылардың басқаруымен атқарылса, саны жағынан бір топ әскерді қамтамасыз ету сияқты мүшкіл халге түседі. Өйткені, бір ғана жауынгерді қамтамасыз ету үшін бүкіл әскерге қажетті фабрикалардың болуы тиіс.

Дыбыс жоқ