سوزلر | اون اوچنجى سوز | 207
(182-215)
ميوه رساله‌سندن آلتنجى مسئله

رسالۀِ نورڭ چوق يرلرنده ايضاحى و قطعى حدسز حجّتلرى بولونان ايمانِ بِاﷲ ركننڭ بيڭلر كلّى برهانلرندن بر تك برهانه قيصه‌جه بر إشارتدر

قسطمونيده ليسه طلبه‌لرندن بر قسمى يانمه گلديلر. ”بزه خالقمزى طانيتدير، معلّملريمز اللّٰهدن بحث ايتمييورلر.“ ديديلر. بن ديدم: سزڭ اوقوديغڭز فنلردن هر فن، كندى لسانِ مخصوصيله متماديًا اللّٰهدن بحث ايدوب خالقى طانيتديرييورلر. معلّملرى دگل، اونلرى ديڭله‌يڭز.


مثلا: ناصلكه مكمّل بر أجزاخانه، كه هر قاوانوزنده خارقه و حسّاس ميزانلرله آلينمش حياتدار معجونلر و ترياقلر وار. شبهه‌سز غايت مهارتلى و كيمياگر و حكيم بر أجزاجى‌يى گوسترر. اويله ده، كُرۀِ أرض أجزاخانه‌سنده بولونان درت يوز بيڭ چشيد نباتات و حيوانات قاوانوزلرنده‌كى ذى‌حيات معجونلر و ترياقلر جهتيله، بو چارشيده‌كى أجزاخانه‌دن نه درجه زياده مكمّل و بيوك اولماسى نسبتنده، اوقوديغڭز فنِّ طب مقياسيله كُرۀِ أرض أجزاخانۀِ كبراسنڭ أجزاجيسى اولان حكيمِ ذو الجلالى حتّى كور گوزلره ده گوسترر، طانيتديرر.


هم مثلا: ناصل بر خارقه فابريقه، كه بيڭلر چشيد چشيد قوماشلرى بسيط بر مادّه‌دن طوقويور. شكسز، بر فابريقه‌تورى و مهارتلى بر ماكينستى طانيتديرر. اويله ده، كُرۀِ أرض دينلن يوز بيڭلر باشلى، هر باشنده يوز بيڭلر مكمّل فابريقه بولونان بو سيّار ماكينۀِ ربّانيه، نه درجه بو إنسان فابريقه‌سندن بيوكسه، مكمّلسه، او درجه‌ده اوقوديغڭز فنِّ ماكينه مقياسيله كُرۀِ أرضڭ اوسته‌سنى و صاحبنى بيلديرر و طانيتديرر.


سس يوق

سوزلر