دردنجى باصامق: بتون عالملرڭ ربّى و مدبّرى و خالقى اولان ذاتِ ذو الجلالڭ، أحكاملرى آيرى آيرى پك چوق ناملرى و عنوانلرى و أسماءِ حسنى‌سى واردر. مثلا: أصحابِ نبى صفنده كفّاره قارشى محاربه ايتمك ايچون ملائكه‌لرى گوندرمسنى إقتضا ايدن هانگى إسم و عنوان ايسه، او إسم و عنوان إقتضا ايدر كه، ملائكه ايله شياطين اورته‌سنده محاربه بولونسون و أخيارِ سماويين و أشرارِ أرضين مابيْنلرنده مبارزه اولسون. أوت كفّارڭ نفوس و أنفاسلرى قبضۀِ قدرتنده اولان قديرِ ذو الجلال، بر أمر ايله، بر صيحه ايله اونلرى محو ايتمييور. ربوبيتِ عامّه عنوانيله، حكيم و مدبّر إسميله بر ميدانِ إمتحان و مبارزه آچييور. تمثيلده خطا اولماسين، گورويورز كه: ناصلكه بر پادشاهڭ دائرۀِ حكومتى إعتباريله آيرى آيرى پك چوق عنوانلرى، إسملرى بولونور. مثلا: دائرۀِ عدليه اونى ”حاكمِ عادل“ ناميله ياد ايدر. دائرۀِ عسكريه اونى ”قوماندانِ أعظم“ ناميله بيلير. دائرۀِ مشيخت اونى ”خليفه“ إسميله ذكر ايدر. دائرۀِ ملكيه اونى ”سلطان“ ناميله طانير. مطيع أهالى اوڭا ”مرحمتكار پادشاه“ ديرلر. عاصى إنسانلر اوڭا ”قهّار حاكم“ ديرلر. داها بونلره قياس ايت. ايشته بعض وقت اولويور كه، بتون أهالى اونڭ ألنده اولان او پادشاهِ عالى؛ عاجز، ذليل بر عاصى‌يى بر أمر ايله إعدام ايتمييور. بلكه حاكمِ عادل إسميله اونى محكمه‌يه گوندرر. هم مقتدر، هم صادق بر مأمورينى تلطيفه لياقتنى بيلييور. فقط خصوصى علميله، خصوصى تلفونيله اونى تلطيف ايتمييور. بلكه حشمتِ سلطنت و تدبيرِ حكومت عنوانيله مكافاته إستحقاقنى تشهير ايتمك ايچون بر ميدانِ مسابقه آچار؛ وزيرينه أمر ايدر، أهالى‌يى تماشايه دعوت ايدر. بر إستقبالِ سياسى ياپديرر. محتشم بر إمتحانِ علوى نتيجه‌سنده بر مجمعِ عاليده اونى تلطيف ايدر، لياقتنى إعلان ايدر. داها باشقه جهتلرى بونلره قياس ايت.

ايشته {وَ ِﷲِ الْمَثَلُ اْلاَعْلٰى} أزل و أبد سلطاننڭ پك چوق أسماءِ حسنى‌سى واردر. تجلّياتِ جلاليه و تظاهراتِ جماليه ايله پك چوق شئوناتى و عنوانلرى واردر. نور و ظلمت، ياز و قيش، جنّت و جهنّمڭ وجودينى إقتضا ايدن إسم و عنوان و شأن ايسه؛ قانونِ تناسل، قانونِ مسابقه، قانونِ تعاون گبى پك چوق عمومى قانونلر مِثللو، قانونِ مبارزه‌نڭ دخى بر درجه تعميمنى ايسترلر... قلب أطرافنده‌كى إلهامات و وسوسه‌لرڭ مبارزه‌لرندن طوت، تا سما آفاقنده ملائكه و شيطانلرڭ مبارزه‌سنه قدر او قانونڭ شمولنى إقتضا ايدر.