گل بتون بو اووالرى، بو ميدانلرى، بو منزللرى سوسلنديرن شيلر اوستنه دقّت ايت. هر بريسنده او گيزلى ذاتدن خبر ويرن ايشلر وار. عادتا هر برى برر طرّه، برر سكّه گبى، او غيبى ذاتدن خبر ويرييورلر. ايشته گوزيڭڭ اوڭنده، باق؛ بر درهم پاموقدن (حاشيه ٣) نه ياپييور. باق، قاچ طوپ چوخه و پاتيسقه و چيچكلى قوماش چيقدى. باق، اوندن نه قدر شكرلمه‌لر، يووارلاق طاتلى كوفته‌لر ياپيلييور كه؛ بزم گبى بيڭلر آدم گيسه و يه‌سه، كافى گلير. هم ده باق، بو دميرى، طوپراغى، صويى، كومورى، باقيرى، گوموشى، آلتونى غيبى آووجنه آلدى، بر أت پارچه‌سى (حاشيه ٤) ياپدى؛ باق گور... ايشته أى عقلسز آدم! بو ايشلر اويله بر ذاته مخصوصدر كه؛ بتون بو مملكت، بتون أجزاسيله اونڭ معجزۀِ قوّتى آلتنده طورييور، هر آرزوسنه رام اولويور.

گل، بو متحرّك آنتيقه (حاشيه ٥) صنعتلرينه باق! هر بريسى اويله بر طرزده ياپيلمش؛ عادتا بو قوجه سرايڭ بر كوچك نسخه‌سيدر. بتون بو سرايده نه وارسه، او كوچوجك متحرّك ماكينه‌لرده بولونويور. هيچ ممكن ميدر كه، بو سرايڭ اوسته‌سندن باشقه بريسى گلوب، بو عجيب سرايى كوچك بر ماكينه‌ده درج ايتسين؟ هم هيچ ممكن ميدر كه، بر قوطو قدر بر ماكينه بتون بر عالمى ايچنه آلديغى حالده، تصادفى وياخود عبث بر ايش ايچنده بولونسون؟ ديمك بتون گوزڭ گورديگى نه قدر آنتيقه ماكينه‌لر وار، او گيزلى ذاتڭ برر سكّه‌سى حكمنده‌درلر. بلكه برر دلاّل، برر إعلاننامه حكمنده‌درلر. لسانِ حاللريله ديرلر كه: ”بز اويله بر ذاتڭ صنعتى‌يز كه؛ بتون بو عالممزى، بزى ياپديغى و سهولتله ايجاد ايتديگى گبى قولايلقله ياپابيلير بر ذاتدر.“

-------------------------------------------

  (حاشيه ٣ : تخمه إشارتدر. مثلا: ذرّه گبى بر آفيون بذرى، بر درهم گبى بر زردالى نواتى، بر قاوون چكردگى، ناصل چوخه‌دن داها گوزل طوقونمش ياپراقلر، پاتيسقه‌دن داها بياض و صارى چيچكلر، شكرلمه‌دن داها طاتلى و كوفته‌لردن و قونسروه قوطولرندن داها لطيف، داها لذيذ، داها شيرين ميوه‌لرى خزينۀِ رحمتدن گتيرييورلر، بزه تقديم ايدييورلر.  
      (حاشيه ٤ : عنصرلردن جسمِ حيوانى‌يى خلق و نطفه‌دن ذى‌حياتى ايجاد ايتمگه إشارتدر
      (حاشيه ٥ : حيوانلره و إنسانلره إشارتدر. زيرا حيوان، شو عالمڭ كوچك بر فهرسته‌سى و ماهيتِ إنسانيه، شو كائناتڭ بر مثالِ مصغّرى ولديغندن؛ عادتا عالمده نه وارسه، إنسانده نمونه‌سى واردر.