ايكنجى نقطه: ايمان ناصلكه بر نوردر، إنسانى ايشيقلانديرييور، اوستنده يازيلان بتون مكتوباتِ صمدانيه‌يى اوقوتديرييور. اويله ده، كائناتى دخى ايشيقلانديرييور. زمانِ ماضى و مستقبلى، ظلماتدن قورتارييور. شو سرّى، بر واقعه‌ده {اَﷲُ وَلِىُّ الَّذِينَ اٰمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِ} آيتِ كريمه‌سنڭ بر سرّينه دائر گورديگم بر تمثيل ايله بيان ايدرز. شويله كه:

بر واقعۀِ خياليه‌ده گوردم كه: ايكى يوكسك طاغ وار بربرينه مقابل. اوستنده دهشتلى بر كوپرى قورولمش. كوپرينڭ آلتنده پك درين بر دره. بن او كوپرينڭ اوستنده بولونويورم. دنيايى ده، هر طرفى قراڭلق، كثيف بر ظلمات إستيلا ايتمشدى. بن صاغ طرفمه باقدم؛ نهايتسز بر ظلمات ايچنده بر مزارِ أكبر گوردم، يعنى تخيّل ايتدم. صول طرفمه باقدم؛ مدهش ظلمات طالغه‌لرى ايچنده عظيم فورطنه‌لر، دغدغه‌لر، داهيه‌لر حاضرلانديغنى گورويور گبى اولدم. كوپرينڭ آلتنه باقدم؛ غايت درين بر اوچوروم گورويورم ظن ايتدم. بو مدهش ظلماته قارشى سونوك بر جيب فنارم واردى. اونى إستعمال ايتدم، ياريم يامالاق ايشيغيله باقدم. پك مدهش بر وضعيت بڭا گوروندى. حتّى اوڭمده‌كى كوپرينڭ باشنده و أطرافنده اويله مدهش أژدرهالر، آرسلانلر، جاناوارلر گوروندى كه؛ كاشكه بو جيب فنارم اولماسه ايدى، بو دهشتلرى گورمسه ايدم، ديدم. او فنارى هانگى طرفه چويردم ايسه، اويله دهشتلر آلدم. ”أيواه! شو فنار، باشمه بلادر“ ديدم. اوندن قيزدم؛ او جيب فنارينى يره چارپدم، قيردم. گويا اونڭ قيريلماسى، دنيايى ايشيقلانديران بيوك ألكتريق لامباسنڭ دوگمه‌سنه طوقوندم گبى بردن او ظلمات بوشاندى. هر طرف او لامبانڭ نورى ايله طولدى. هر شيئڭ حقيقتنى گوستردى. باقدم كه: او گورديگم كوپرى، غايت منتظم يرده، اووا ايچنده بر جادّه‌در. و صاغ طرفمده گورديگم مزارِ أكبر؛ باشدن باشه گوزل، يشيل باغچه‌لرله نورانى إنسانلرڭ تحتِ رياستنده عبادت و خدمت و صحبت و ذكر مجلسلرى اولديغنى فرق ايتدم. و صول طرفمده، فورطنه‌لى، دغدغه‌لى ظن ايتديگم اوچوروملر، شاهقه‌لر ايسه؛ سوسلى، سَويملى جاذبه‌دار اولان طاغلرڭ آرقه‌لرنده عظيم بر ضيافتگاه، گوزل بر سيرانگاه، يوكسك بر نزهتگاه بولونديغنى خيال ميال گوردم. و او مدهش جاناوارلر، أژدرهالر ظن ايتديگم مخلوقلر ايسه، مونس دوه، اوكوز، قويون، كچى گبى حيواناتِ أهليه اولديغنى گوردم. ”اَلْحَمْدُ ِﷲِ عَلٰى نوُرِ اْلاِيمَانِ“ دييه‌رك {اَﷲُ وَلِىُّ الَّذِينَ اٰمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِ} آيتِ كريمه‌سنى اوقودم، او واقعه‌دن آييلدم.