مثلا: شخصلر، جماعتلر، معارضهسندن عاجز قالدقلرى قرآنه قارشى؛ بتون نوعِ بشرڭ و بلكه جنّيلرڭ ده نتيجۀِ أفكارلرى اولان مدنيتِ حاضره، قرآنه قارشى معارضه وضعيتنى آلمشلر. إعجازِ قرآنه قارشى، سحرلريله معارضه ايدييور. شيمدى، شو مدهش يڭى معارضهجىيه قارشى إعجازِ قرآنى، {قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ اْلاِنْسُ وَ الْجِنُّ} آيتنڭ دعواسنى إثبات ايتمك ايچون مدنيتڭ معارضه صورتيله وضع ايتديگى أساساتى و دساتيرينى، أساساتِ قرآنيه ايله قارشيلاشديرهجغز.
برنجى درجهده: برنجى سوزدن تا يگرمى بشنجى سوزه قدر اولان موازنهلر و ميزانلر و او سوزلرڭ حقيقتلرى و باشلرى اولان آيتلر، ايكى كرّه ايكى درت ايدر درجهسنده مدنيته قارشى قرآنڭ إعجازينى و غلبهسنى إثبات ايدر.
ايكنجى درجهده: اون ايكنجى سوزده إثبات ايديلديگى گبى، بر قسم دستورلرينى خلاصه ايتمكدر. ايشته مدنيتِ حاضره، فلسفهسيله حياتِ إجتماعيۀِ بشريهده نقطۀِ إستنادى ”قوّت“ قبول ايدر. هدفى ”منفعت“ بيلير. دستورِ حياتى ”جدال“ طانير. جماعتلرڭ رابطهسنى ”عنصريت و منفى ملّيت“ بيلير. غايهسى، هوساتِ نفسانيهيى تطمين و حاجاتِ بشريهيى تزييد ايتمك ايچون بعض ”لهويات“در. حالبوكه: قوّتڭ شأنى، تجاوزدر. منفعتڭ شأنى، هر آرزويه كافى گلمديگندن اوستنده بوغوشمقدر. دستورِ جدالڭ شأنى، چارپيشمقدر. عنصريتڭ شأنى، باشقهسنى يوتمقله بسلنمك اولديغندن تجاوزدر. ايشته شو مدنيتڭ شو دستورلرندندر كه، بتون محاسنيله برابر بشرڭ يوزده آنجق يگرميسنه بر نوع صورى سعادت ويروب سكساننى راحتسزلغه، سفالته آتمشدر.