سوزلر | يگرمى بشنجى سوز | 590
(485-611)

برنجى نقطه: ناصلكه قرآن بتون معجزاتيله و حقّانيتنه دليل اولان بتون حقائقيله، محمّد عليه الصلاة والسلامڭ بر معجزه‌سيدر. اويله ده محمّد عليه الصلاة والسلام ده، بتون معجزاتيله و دلائلِ نبوّتيله و كمالاتِ علميه‌سيله قرآنڭ بر معجزه‌سيدر و قرآن كلام اﷲ اولديغنه بر حجّتِ قاطعه‌سيدر.


ايكنجى نقطه: قرآن، بو دنياده اويله نورانى و سعادتلى و حقيقتلى بر صورتده بر تبديلِ حياتِ إجتماعيه ايله برابر، إنسانلرڭ هم نفسلرنده، هم قلبلرنده، هم روحلرنده، هم عقللرنده، هم حياتِ شخصيه‌لرنده، هم حياتِ إجتماعيه‌لرنده، هم حياتِ سياسيه‌لرنده اويله بر إنقلاب ياپمش و إدامه ايتمش و إداره ايتمش كه، اون درت عصر مدّتنده هر دقيقه‌ده آلتى بيڭ آلتى يوز آلتمش آلتى آيتلرى، كمالِ إحترامله هيچ اولمازسه يوز ميليوندن زياده إنسانلرڭ ديللريله اوقونويور و إنسانلرى تربيه و نفسلرينى تزكيه و قلبلرينى تصفيه ايدييور؛ روحلره إنكشاف و ترقّى و عقللره إستقامت و نور و حياته حيات و سعادت ويرييور. ألبته بويله بر كتابڭ مِثلى يوقدر، خارقه‌در، فوق العاده‌در، معجزه‌در.


اوچنجى نقطه: قرآن، او عصردن تا شيمدى‌يه قدر اويله بر بلاغت گوسترمش كه، كعبه‌نڭ ديوارنده آلتونله يازيلان أڭ مشهور أديبلرڭ ”معلّقاتِ سبعه“ ناميله شهرت‌شعار قصيده‌لرينى او درجه‌يه اينديردى كه، لبيدڭ قيزى باباسنڭ قصيده‌سنى كعبه‌دن اينديرركن ديمش: ”آياته قارشى بونڭ قيمتى قالمادى.“ هم بدوى بر أديب {فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ} آيتى اوقونوركن ايشيتديگى وقت سجده‌يه قپانمش. اوڭا ديديلر: ”سن مسلمان مى اولدڭ؟“ ديدى: ”يوق، بن بو آيتڭ بلاغتنه سجده ايتدم.“


هم علمِ بلاغتڭ داهيلرندن عبد القاهرِ جُرجانى و سكّاكى و زمخشرى گبى بيڭلر داهى إماملر و متفنّن أديبلر إجماع و إتّفاقله قرار ويرمشلر كه: ”قرآنڭ بلاغتى، طاقتِ بشرڭ فوقنده‌در، يتيشيلمز.“


سس يوق