سوزلر | اوتوز برنجى سوز | 758
(745-787)

ينه خاطره گلييور كه: أى مستمع! سن قلبندن دييورسڭ كه: ”ناصل اينانه‌يم، هر شيدن داها ياقين بر ربّه بيڭلر سنه مسافه‌يى قطع ايدوب، يتمش بيڭ پرده‌يى گچدكدن صوڭره اونڭله گوروشمك نه ديمكدر؟“


بز ده ديرز كه: جنابِ حق هر شيئه، هر شيدن داها ياقيندر. فقط هر شى، اوندن نهايتسز اوزاقدر. ناصلكه گونشڭ شعورى و قونوشماسى اولسه، سنڭ ألڭده‌كى آيينه واسطه‌سيله سنڭله قونوشه‌بيلير. ايستديگى گبى سنده تصرّف ايدر. بلكه آيينه‌مثال سنڭ گوز ببگڭدن سڭا داها ياقين اولديغى حالده، سن درت بيڭ سنه قدر اوندن اوزاقسڭ، هيچ بر جهتده اوڭا ياناشه‌مزسڭ. أگر ترقّى ايتسه‌ڭ، قمر مقامنه گلوب، طوغريدن طوغرى‌يه بر مقابله نقطه‌سنه چيقسه‌ڭ، اوڭا يالڭز بر نوع آيينه‌دارلق ايده‌بيليرسڭ. اويله ده، شمسِ أزل و أبد اولان ذاتِ ذو الجلال هر شيئه هر شيدن داها ياقين اولديغى حالده؛ هر شى اوندن نهايتسز اوزاقدر. يالڭز بتون موجوداتى قطع ايدوب، جزئيتدن چيقوب، كلّيتڭ مراتبنده گيت گيده بيڭلر حجابلردن گچوب، تا بتون موجوداته محيط بر إسمنه ياناشير، اوندن داها ايلريده چوق مراتبى قطع ايدر. صوڭره بر نوع قربيته مشرّف اولور. هم مثلا: بر نفر، قوماندانِ أعظمڭ شخصِ معنويسندن چوق اوزاقدر. او نفر، قومانداننى اون باشيلقده گورديگى كوچك بر نمونه ايله غايت اوزاق بر مسافه‌ده، معنوى چوق پرده‌لر آرقه‌سنده اوڭا باقار. حقيقى اونڭ شخصِ معنويسيله قربيت ايسه؛ ملازملق، يوز باشيلق، بيڭباشيلق گبى چوق مراتبِ كلّيه‌دن گچمك لازم گلييور. حالبوكه قوماندانِ أعظم؛ أمريله، قانونيله، نظريله، حكميله، علميله، (صورةً اولديغى گبى معنًا ده قوماندان ايسه) بِالذّات ذاتيله او نفرڭ ياننده بولونور، گورور. شو حقيقت اون آلتنجى سوزده غايت قطعى بر صورتده إثبات ايديلديگندن، اوڭا إكتفاءً بوراده قيصه كسييورز.


سس يوق