أوت شو أليم ألمى و دهشتلى معنوى عذابى حسّ ايتمه‌مك ايچون، أهلِ ضلالت إبطالِ حسّ نوعندن غفلت سرخوشلغيله موقّةً حسّ ايتمز. فقط حسّ ايده‌جگى زمان يعنى قبره ياقين اولديغى وقت بردن حسّ ايدر. چونكه جنابِ حقّه حقيقى عبد اولمازسه، كندى كندينه مالك ظن ايده‌جك. حالبوكه او جزئى إختيار، او كوچك إقتدارى ايله شو فورطنه‌لى دنياده وجودينى إداره ايده‌مييور. حياتنه مضر ميقروبدن طوت، تا زلزله‌يه قدر بيڭلر طائفه دشمنلرى، حياتنه قارشى تهاجم وضعيتنده گورور. أليم بر قورقو دهشتى ايچنده هر وقت كندينه مدهش گورونن قبر قپوسنه باقييور. هم بو وضعيتده ايكن إنسانيت إعتباريله نوعِ إنسانى ايله و دنيا ايله علاقه‌دار اولديغى حالده، دنيايى و إنسانى حكيم، عليم، قدير، رحيم، كريم بر ذاتڭ تصرّفنده تصوّر ايتمديگى و اونلرى تصادف و طبيعته حواله ايتديگى ايچون، دنيانڭ أهوالى و إنسانڭ أحوالى اونى دائما إزعاج ايدر. كندى ألميله برابر إنسانلرڭ ألمنى ده چكر. دنيانڭ زلزله‌سى، طاعونى، طوفانى، قحط و غلاسى، فنا و زوالى، اوڭا غايت مُزعج و قراڭلقلى برر مصيبت صورتنده اونى تعذيب ايدر.

هم شو حالده‌كى إنسان، مرحمت و شفقته لايق دگلدر. چونكه كندى كندينه بو دهشتلى وضعيتى ويرييور. سكزنجى سوزده قويويه گيرمش ايكى قارداشڭ موازنۀِ حالنده دينلديگى گبى؛ ناصل بر آدم، گوزل بر باغچه‌ده، گوزل بر ضيافتده، گوزل أحبابلر ايچنده، نزاهتلى، طاتلى، ناموسلى، خوش، مشروع بر لذّت و أگلنجه‌يه قناعت ايتمه‌يوب، غيرِ مشروع و ملوّث بر لذّت ايچون چركين و نجس بر شرابى ايچسه، سرخوش اولوب كندينى قيش اورته‌سنده، پيس بر يرده و حتّى جاناوارلر ايچنده تخيّل ايتسه، تيتره‌يوب باغيروب چاغيرسه ناصل مرحمته لايق دگل. چونكه أهلِ ناموس و مبارك آرقداشلرينى جاناوار تصوّر ايدر، اونلره قارشى حقارت ايدر. هم ضيافتده‌كى لذيذ طعاملرى و تميز قابلرى ملوّث، پيس طاشلر تصوّر ايدر، قيرمغه باشلار. هم مجلسده محترم كتابلرى و معنيدار مكتوبلرى معناسز و عادى نقشلر تصوّر ايدر، ييرته‌رق آياق آلتنه آتار و هكذا... بويله بر شخص، ناصل مرحمته مستحق دگل، بلكه طوقاده مستحقدر.