دردنجى نكته: رمضانِ شريفده‌كى اوروج، نفسڭ تربيه‌سنه باقديغى جهتنده‌كى چوق حكمتلرندن بر حكمتى شودر كه: نفس، كندينى حرّ و سربست ايستر و اويله تلقّى ايدر. حتّى موهوم بر ربوبيت و كيف مايشاء حركتى، فطرى اولارق آرزو ايدر. حدسز نعمتلرله تربيه اولونديغنى دوشونمك ايسته‌مييور. خصوصًا دنياده ثروت و إقتدارى ده وارسه، غفلت دخى يارديم ايتمش ايسه؛ بتون بتون غاصبانه، خيرسزجه‌سنه نعمتِ إلٰهيه‌يى حيوان گبى يوتار.

ايشته رمضانِ شريفده أڭ زنگيندن أڭ فقيره قدر هركسڭ نفسى آڭلار كه: كنديسى مالك دگل، مملوكدر؛ حرّ دگل، عبددر. أمر اولونمازسه أڭ عادى و أڭ راحت شيئى ده ياپاماز، ألنى صويه اوزاتاماز دييه موهوم ربوبيتى قيريلير، عبوديتى طاقينير، حقيقى وظيفه‌سى اولان شكره گيرر.

بشنجى نكته: رمضانِ شريفڭ اوروجى، نفسڭ تهذيبِ أخلاقنه و سركشانه معامله‌لرندن واز گچمه‌سى جهتنه باقديغى نقطه‌سنده‌كى چوق حكمتلرندن بريسى شودر كه: نفسِ إنسانيه غفلتله كندينى اونوتويور. ماهيتنده‌كى حدسز عجزى، نهايتسز فقرى، غايت درجه‌ده‌كى قصورينى گوره‌مز و گورمك ايسته‌مز. هم نه قدر ضعيف و زواله معروض و مصيبتلره هدف بولونديغنى و چابوق بوزولور طاغيلير أت و كميكدن عبارت اولديغنى دوشونمز. عادتا پولاطدن بر وجودى وار گبى، لا يموتانه كندينى أبدى تخيّل ايدر گبى دنيايه صالديرر. شديد بر حرص و طمع ايله و شدّتلى علاقه و محبّت ايله دنيايه آتيلير. هر لذّتلى و منفعتلى شيلره باغلانير. هم كندينى كمالِ شفقتله تربيه ايدن خالقنى اونوتور. هم نتيجۀِ حياتنى و حياتِ اُخرويه‌سنى دوشونمز؛ أخلاقِ سيّئه ايچنده يووارلانير.