عينًا اونڭ گبى: إنسانده‌كى جهازاتِ معنويه و لطائفِ إنسانيه كه، هر بريسى حيوانه نسبةً يوز درجه إنبساط ايتمش. مثلا؛ گوزللگڭ بتون مراتبنى فرق ايدن إنسان گوزى و طعاملرڭ بتون چشيد چشيد أذواقِ مخصوصه‌لرينى تمييز ايدن إنسانڭ ذائقۀِ لسانيه‌سى و حقائقڭ بتون اينجه‌لكلرينه نفوذ ايدن إنسانڭ عقلى و كمالاتڭ بتون أنواعنه مشتاق إنسانڭ قلبى گبى سائر جهازلرى، آلَتلرى نره‌ده؟ حيوانڭ پك بسيط يالڭز بر ايكى مرتبه إنكشاف ايتمش آلَتلرى نره‌ده؟ يالڭز شو قدر فرق وار كه؛ حيوان، كندينه خاص بر عملده (منحصرًا او حيوانده بر جهازِ مخصوص) زياده إنكشاف ايدر. فقط او إنكشاف، خصوصيدر.

إنسانڭ جهازات جهتيله زنگينلگى شو سردندر كه: عقل و فكر سببيله إنسانڭ حاسّه‌لرى، طويغولرى فضله إنكشاف و إنبساط پيدا ايتمشدر. و إحتياجاتڭ كثرتى سببيله چوق چشيد چشيد حسّيات پيدا اولمشدر. و حسّاسيتى چوق تنوّع ايتمش. و فطرتڭ جامعيتى سببيله پك چوق مقاصده متوجّه آرزولره مدار اولمش. و پك چوق وظيفۀِ فطريه‌سى بولونديغى سببيله، آلات و جهازاتى زياده إنبساط پيدا ايتمشدر. و عباداتڭ بتون أنواعنه مستعد بر فطرتده ياراديلديغى ايچون بتون كمالاتڭ تخملرينه جامع بر إستعداد ويريلمشدر. ايشته شو درجه جهازاتجه زنگينلك و سرمايه‌جه كثرت، ألبته أهمّيتسز موقّت شو حياتِ دنيويه‌نڭ تحصيلى ايچون ويريلمه‌مشدر. بلكه شويله بر إنسانڭ وظيفۀِ أصليه‌سى، نهايتسز مقاصده متوجّه وظائفنى گوروب، عجز و فقر و قصورينى عبوديت صورتنده إعلان ايتمك و كلّى نظريله موجوداتڭ تسبيحاتنى مشاهده ايده‌رك شهادت ايتمك و نعمتلر ايچنده إمداداتِ رحمانيه‌يى گوروب شكر ايتمك و مصنوعاتده قدرتِ ربّانيه‌نڭ معجزاتنى تماشا ايده‌رك نظرِ عبرتله تفكّر ايتمكدر.