ايكنجى نقطه: هر بر ذرّه‌ده، واجب الوجودڭ وجودينه و وحدتنه ايكى شاهدِ صادق واردر. أوت ذرّه عجز و جموديله برابر شعوركارانه بيوك وظيفه‌لرى ياپمقله، بيوك يوكلرى قالديرمقله واجب الوجودڭ وجودينه قطعى شهادت ايتديگى گبى، حركاتنده نظاماتِ عموميه‌يه توفيقِ حركت ايدوب هر گيرديگى يرده اوڭا مخصوص نظاماتى مراعات ايتمكله، هر يرده كندى وطنى گبى يرلشمسيله واجب الوجودڭ وحدتنه و ملك و ملكوتڭ مالكى اولان ذاتڭ أحديتنه شهادت ايدر. يعنى ذرّه كيمڭ ايسه، گزديگى بتون يرلر ده اونڭدر. ديمك ذرّه، (چونكه عاجزدر، يوكى نهايتسز آغيردر و وظيفه‌لرى نهايتسز چوقدر) بر قديرِ مطلقڭ إسميله، أمريله قائم و متحرّك اولديغنى بيلديرر. هم كائناتڭ نظاماتِ كلّيه‌سنى بيلير بر طرزده توفيقِ حركت ايتمه‌سى و هر يره مانعسز گيرمه‌سى؛ تك بر عليمِ مطلقڭ قدرتيله، حكمتيله ايشلديگنى گوسترر.

أوت ناصلكه بر نفر؛ طاقمنده، بولوگنده، طابورنده، آلاينده، فرقه‌سنده و هكذا هر بر دائره‌ده برر نسبتى و او نسبته گوره برر وظيفه‌سى اولديغنى و او نسبتلرى، او وظيفه‌لرى بيلمكله توفيقِ حركت ايتمك، نظاماتِ عسكريه تحتنده تعليم و تعليمات گورمكله بتون او دائره‌لره قوماندا ايدن بر تك قوماندانِ أعظمڭ أمرينه و قانوننه تبعيتله اولويور. اويله ده هر بر ذرّه، بربرى ايچنده‌كى مركّباتده برر مناسب وضعيتى، آيرى آيرى مصلحتلى برر نسبتى، آيرى آيرى منتظم برر وظيفه‌سى، آيرى آيرى حكمتلى نتيجه‌لرى بولونديغندن ألبته او ذرّه‌يى، او مركّباتده بتون نسبت و وظيفه‌لرينى محافظه ايدوب نتيجه و حكمتلرى بوزميه‌جق بر طرزده يرلشديرمك؛ بتون كائنات قبضۀِ تصرّفنده اولان بر ذاته مخصوصدر.

مثلا: توفيقڭ (❊) گوز ببگنده يرلشن ذرّه، گوزڭ أعصابِ محرّكه و حسّاسه و شرايين و أورده گبى طمارلره قارشى مناسب وضعيت آلماسى و يوزده و صوڭره باشده و گووده‌ده، داها صوڭره هيئتِ مجموعۀِ إنسانيه‌ده هر بريسنه قارشى برر نسبتى، برر وظيفه‌سى، برر فائده‌سى كمالِ حكمتله بولونماسى گوسترييور كه؛ بتون او جسمڭ بتون أعضاسنى ايجاد ايدن بر ذات، او ذرّه‌يى او يرده يرلشديره‌بيلير. و بِالخاصّه رزق ايچون گلن ذرّه‌لر، رزق قافله‌سنده سير و سفر ايدن او ذرّه‌لر، او قدر حيرت‌فزا بر إنتظام و حكمتله سير و سياحت ايدرلر و اويله طورلرده، طبقه‌لرده إنتظام‌پرورانه گچوب گليرلر و اويله شعوركارانه آياق آتوب هيچ شاشيرميه‌رق گله گله تا بدنِ ذى‌حياتده درت سوزگچله سوزولوب رزقه محتاج أعضا و حجيراتڭ إمدادينه يتيشمك ايچون قانده‌كى كريواتِ حمرايه يوكله‌نوب بر قانونِ كرمله إمداده يتيشيرلر. اوندن بِالبداهه آڭلاشيلير كه: شو ذرّه‌لرى بيڭلر مختلف منزللردن گچيرن، سَوق ايدن؛ ألبته و ألبته بر رزّاقِ كريم، بر خلاّقِ رحيمدر كه، قدرتنه نسبةً ذرّه‌لر، ييلديزلر اوموز اوموزه مساويدرلر.