شو معنايه بر تمثيل ايله باق كه: إنسانڭ حركتندن، گلّه‌نڭ حركتندن، صوتدن، ضيادن، ألكتريقدن، روحدن، خيالدن تظاهر ايدن سرعتِ حركاتده بر مقياس اولمق ايچون شويله بر ساعت فرض ايدييورز كه؛ او ساعتده اون ايگنه وار. بريسى، ساعتلرى گوسترر. برى ده، اوندن آلتمش دفعه داها گنيش بر دائره‌ده دقيقه‌يى صايار. بريسى، آلتمش دفعه داها گنيش بر دائره ايچنده ثانيه‌لرى؛ ديگرى، ينه آلتمش دفعه داها گنيش بر دائره‌ده ثالثه‌لرى و هكذا رابعه‌لرى، خامسه‌لرى، سادسه، سابعه، ثامنه، تاسعه، تا عاشره‌لرى صاياجق غايت منتظم عظيم بر دائره‌ده برر إبره فرض ايدييورز. فرضا ساعتى صايان إبره‌نڭ دائره‌سى، كوچك ساعتمز قدر اولسه؛ هر حالده عاشره‌لرى صايان إبره‌نڭ دائره‌سى، أرضڭ مدارِ سنويسى قدر، بلكه داها فضله اولمق لازم گلير. شيمدى ايكى شخص فرض ايدييورز: برى، ساعتى صايان إبره‌يه بينمش گبى او إبره‌نڭ حركاتنه گوره تماشا ايدييور. ديگرى، عاشره‌لرى صايان إبره‌يه بينمش. بو ايكى شخصڭ بر زمانِ واحدده مشاهده ايتدكلرى أشيا؛ ساعتمزله أرضڭ مدارِ سنويسى نسبتى گبى، مشهوداتجه پك چوق فرقلرى واردر. ايشته زمان، (چونكه) حركاتڭ بر رنگى، بر لَوْنى ياخود بر شريدى حكمنده اولديغندن، حركاتده جارى اولان بر حكم، زمانده دخى جاريدر. ايشته بر ساعتده مشهوداتمز، بر ساعتڭ ساعتى صايان إبره‌سنه بينن ذى‌شعور شخصڭ مشهوداتى قدر اولديغى و حقيقتِ عمرى ده او قدر اولديغى حالده؛ عاشره إبره‌سنه بينن شخص گبى، عين زمانده، او معيّن ساعتده رسولِ أكرم عليه الصلاة والسلام، براقِ توفيقِ إلٰهى‌يه بينر؛ برق گبى بتون دائرۀِ ممكناتى قطع ايدوب، عجائبِ ملك و ملكوتى گوروب، دائرۀِ وجوب نقطه‌سنه چيقوب، صحبته مشرّف اولوب، رؤيتِ جمالِ إلٰهى‌يه مظهر اولارق، فرمانى آلوب وظيفه‌سنه دونه‌بيلير و دونمش و اويله‌در.