شيمدى شو حكمتِ عاليه‌يه باقمق ايچون ايكى تمثيل دوربينيله ترصّد ايده‌جگز.

برنجى تمثيل: اون برنجى سوزڭ حكايۀِ تمثيليه‌سنده تفصيلاً بيان ايديلديگى گبى: ناصلكه بر سلطانِ ذى‌شانڭ، پك چوق خزينه‌لرى و او خزينه‌لرده پك چوق جواهرلرڭ أنواعى بولونسه، هم صنايعِ غريبه‌ده چوق مهارتى اولسه و حسابسز فنونِ عجيبه‌يه معرفتى، إحاطه‌سى بولونسه، نهايتسز علومِ بديعه‌يه علم و إطّلاعى اولسه.. هر جمال و كمال صاحبى، كندى جمال و كمالنى گوروب و گوسترمك ايسته‌مسى سرّنجه: ألبته او سلطانِ ذى‌فنون دخى، بر مشهر آچمق ايستر كه؛ ايچنده سرگيلر ديزسين، تا ناسڭ أنظارينه سلطنتنڭ حشمتنى، هم ثروتنڭ شعشعه‌سنى، هم كندى صنعتنڭ خارقه‌لرينى، هم كندى معرفتنڭ غريبه‌لرينى إظهار ايدوب گوسترسين؛ تا، جمال و كمالِ معنويسنى، ايكى وجهله مشاهده ايتسين. بر وجهى: بِالذّات نظرِ دقائق‌آشناسيله گورسون. ديگرى: غيرڭ نظريله باقسين. و شو حكمته بناءً ألبته جسيم، محتشم، گنيش بر سراى ياپمغه باشلار. شاهانه بر صورتده دائره‌لره، منزللره تقسيم ايدر. خزينه‌لرينڭ درلو درلو مرصّعاتيله سوسلنديروب، كندى دستِ صنعتنڭ أڭ گوزل، أڭ لطيف صنعتلريله زينتلنديرر. فنون و حكمتنڭ أڭ اينجه‌لكلريله تنظيم ايدر. و علومنڭ آثارِ معجزه‌كارانه‌لريله دوناتير، تكميل ايدر. صوڭره نعمتلرينڭ چشيدلريله، طعاملرينڭ لذيذلريله، هر طائفه‌يه لايق سفره‌لرى سره‌ر. بر ضيافتِ عامّه إحضار ايدر. صوڭره رعيتنه كندى كمالاتنى گوسترمك ايچون، اونلرى سيره و ضيافته دعوت ايدر. صوڭره بريسنى ياورِ أكرم ياپار، آشاغيكى طبقات و منزللردن يوقارى‌يه دعوت ايدر؛ دائره‌دن دائره‌يه، اوست اوستده‌كى طبقه‌لرده گزديرر. او عجيب صنعتنڭ ماكينه‌لرينى و تزگاهلرينى و آشاغيدن گلن محصولاتڭ مخزنلرينى گوستره گوستره، تا دائرۀِ خصوصيه‌سنه قدر گتيرر. بتون او كمالاتنڭ معدنى اولان مبارك ذاتنى اوڭا گوسترمكله و حضوريله اونى مشرّف ايدر. قصرڭ حقائقنى و كندى كمالاتنى اوڭا بيلديرر. سيرجيلره رهبر تعيين ايدر، گوندرر. تا او سرايڭ صانعنى، او سرايڭ مشتملاتيله، نقوشيله، عجائبيله، أهالى‌يه تعريف ايتسين. و سرايڭ نقشلرنده‌كى رموزينى بيلديروب و ايچنده‌كى صنعتلرينڭ إشارتلرينى اوگره‌توب، (دروننده‌كى منظوم مرصّعلر و موزون نقوش نه‌در؟ و سراى صاحبنڭ كمالاتنى و هنرلرينى ناصل گوستررلر؟) او سرايه گيرنلره تعريف ايتسين و گيرمه‌نڭ آدابنى و سيرڭ مراسمنى بيلديروب و گورونمه‌ين سلطانِ ذى‌فنون و ذى‌شؤنه قارشى، مرضياتى و آرزولرى دائره‌سنده تشريفات مراسمنى تعريف ايتسين.