الجواب: شو سؤاله، غايت درين و اينجه و غايت يوكسك و گنيش اولان بر سرِّ أحديت و صمديتڭ بيانيله جواب ويريلير. فكرِ بشر ايسه او سرّه، آنجق بر تمثيل دوربينيله و مَثل رصديله باقه‌بيلير. جنابِ حقّڭ ذات و صفاتنده مِثل و مثالى يوق. فقط مَثل و تمثيل ايله بر درجه شئوناتنه باقيله‌بيلير. ايشته بز ده، تمثيلاتِ مادّيه ايله او سرّه إشارت ايده‌جگز.

برنجى تمثيل: شويله كه: اون آلتنجى سوزده إثبات ايديلديگى گبى: بر تك ذاتِ مشخّص، مختلف آيينه‌لر واسطه‌سيله كلّيت كسب ايدر. بر جزئىِ حقيقى ايكن، شئوناتِ كثيره‌يه مالك بر كلّى حكمنه گچر. أوت ناصل جسمانى شيلره جام و صو گبى مادّه‌لر آيينه اولوب، جسمانى بر تك شى، او آيينه‌لرده بر كلّيت كسب ايدر. اويله ده: نورانى شيلره و روحانياته دخى، هوا و أثير و عالمِ مثالڭ بعض موجوداتى، آيينه‌لر حكمنده و برق و خيال سرعتنده برر واسطۀِ سير و سياحت صورتنه گچرلر كه، او نورانيلر و او روحانيلر، خيال سرعتيله او مراياىِ نظيفه‌ده و او منازلِ لطيفه‌ده گزرلر. بر آنده بيڭلر يرلره گيررلر. و هر آيينه‌ده، نورانى اولدقلرى و عكسلرى اونلرڭ عينى و اونلرڭ خاصيتنه مالك اولدقلرى ايچون، جسمانيتڭ عكسنه اولارق، هر يرده بِالذّات بولونور گبى حكم ايدرلر. كثيف جسمانيلرڭ عكسلرى و مثاللرى، او جسمانيتڭ عينلرى اولماديغى گبى، خاصيتنه دخى مالك دگل، ئولو صاييليرلر. مثلا: گونش، مشخّص بر جزئى اولديغى حالده، پارلاق أشيا واسطه‌سيله بر كلّى حكمنه گچر. زمين يوزنده‌كى بتون پارلاق شيلره، حتّى هر بر قطره صويه و جام ذرّه‌جكلرينه برر عكسنى، برر مثالى گونشى، اونلرڭ قابليتنه گوره ويرر. گونشڭ حرارت و ضياسى و ضياسنده‌كى يدى رنگى و ذاتنڭ بر نوع مثالى، هر بر پارلاق جسمده بولونور. فرضا گونشڭ علمى، شعورى بولونسه ايدى؛ هر آيينه اونڭ بر نوع منزلى و تختى و إسكمله‌سى حكمنده اولوب، هر شيله بِالذّات تماس ايدر، هر ذى‌شعورله آيينه‌لرى واسطه‌سيله، حتّى گوز ببگيله برر تلفون حكمنده مخابره ايده‌بيليردى. بر شى، بر شيئه مانع اولمازدى. بر مخابره، بر مخابره‌يه سد چكمزدى. هر يرده بولونمقله برابر، هيچ بر يرده بولونمازدى.