سوزلر | اوتوز ايكنجى سوز | 828
(788-871)

اوچنجى رمز: عموم كائناتده‌كى عموم كمالات، بر ذاتِ ذو الجلالڭ كمالنڭ آياتيدر و جمالنڭ إشاراتيدر. بلكه حقيقى كمالنه نسبةً بتون كائناتده‌كى حُسن و كمال و جمال، ضعيف بر گولگه‌در. شو حقيقتڭ بش حجّتنه إجمالاً إشارت ايدرز.


برنجى حجّت: ناصلكه مكمّل، محتشم، منقّش، مزيَّن بر سراى؛ مكمّل بر اوسته‌لق، بر دولگرلگه بِالبداهه دلالت ايدر. و مكمّل فعل اولان او دولگرلك، او نقّاشلق؛ بِالضروره مكمّل بر فاعله، بر اوسته‌يه، بر مهندسه و ”نقّاش و مصوّر“ گبى عنوان و إسملريله برابر دلالت ايدر. و مكمّل او إسملر دخى، شبهه‌سز او اوسته‌نڭ مكمّل، صنعتكارانه صفتنه دلالت ايدر. و او كمالِ صنعت و صفت، بِالبداهه او اوسته‌نڭ كمالِ إستعدادينه و قابليتنه دلالت ايدر. و او كمالِ إستعداد و قابليت، بِالضروره او اوسته‌نڭ كمالِ ذاتنه و علويتِ ماهيتنه دلالت ايدر.


عينًا اويله ده: شو سراىِ عالم، شو مكمّل، مزيَّن أثر؛ بِالبداهه غايت كمالده‌كى أفعاله دلالت ايدر. چونكه أثرده‌كى كمالات، او أفعالڭ كمالاتندن ايلرى گلير و اونى گوسترر. كمالِ أفعال ايسه، بِالضروره بر فاعلِ مكمّله و او فاعلڭ كمالِ أسماسنه، يعنى آثاره نسبةً مدبّر، مصوّر، حكيم، رحيم، مزيِّن گبى إسملرڭ كمالنه دلالت ايدر. إسملرڭ و عنوانلرڭ كمالى ايسه، شكسز شبهه‌سز او فاعلڭ كمالِ أوصافنه دلالت ايدر. زيرا صفت مكمّل اولمازسه، صفتدن نشئت ايدن إسملر، عنوانلر مكمّل اولاماز. و او أوصافڭ كمالى، بِالبداهه شئوناتِ ذاتيه‌نڭ كمالنه دلالت ايدر. چونكه صفاتڭ مبدألرى، او شئونِ ذاتيه‌در. و شئونِ ذاتيه‌نڭ كمالى ايسه؛ بِعلم اليقين ذاتِ ذى‌شئونڭ كمالنه و اويله لايق بر كمالنه دلالت ايدر كه؛ او كمالڭ ضياسى، شئون و صفات و أسما و أفعال و آثار پرده‌لرندن گچديگى حالده، شو كائناتده ينه بو قدر حسنى و جمالى و كمالى گوسترمش.


سس يوق