مادام حقيقت بودر. هم مادام بر ظالم و وجدانسز بر آدم، بريسنى يره آتوب آياغيله اونڭ باشنى قطعى أزهجك بر صورتده طاورانسه، او يردهكى آدم أگر او وحشى ظالمڭ آياغنى اوپسه؛ او ذلّت واسطهسيله قلبى باشندن أوّل أزيلير، روحى جسدندن أوّل ئولور. هم باشى گيدر، هم عزّت و حيثيتى محو اولور. هم او جاناوار وجدانسز ظالمه قارشى ضعف گوسترمكله، كنديسنى أزديرمگه تشجيع ايدر. أگر آياغى آلتندهكى مظلوم آدم، او ظالمڭ يوزينه توكورسه؛ قلبنى و روحنى قورتارير، جسدى بر شهيدِ مظلوم اولور. أوت توكورڭ ظالملرڭ حياسز يوزلرينه!..
بر زمان إنگليز دولتى، إستانبول بوغازينڭ طوپلرينى تخريب و إستانبولى إستيلا ايتديگى هنگامده؛ او دولتڭ أڭ بيوك دائرۀِ دينيهسى اولان آنغليقان كليساسنڭ باش پاپاسى طرفندن مشيختِ إسلاميهدن دينى آلتى سؤال صورولدى. بن ده او زمان دار الحكمة الإسلاميهنڭ أعضاسى ايدم. بڭا ديديلر: ”بر جواب وير.“ اونلر آلتى سؤاللرينه، آلتى يوز كلمه ايله جواب ايستهيورلر. بن ديدم: ” آلتى يوز كلمه ايله دگل، آلتى كلمه ايله ده دگل، حتّى بر كلمه ايله دخى دگل؛ بلكه بر توكروك ايله جواب ويرييورم! چونكه او دولت، ايشته گورييورسڭز؛ آياغنى بوغازيمزه باصديغى دقيقهده، اونڭ پاپاسى مغرورانه اوستمزده سؤال صورماسنه قارشى، يوزينه توكورمك لازم گلييور. توكورڭ او أهلِ ظلمڭ او مرحمتسز يوزينه!..“ ديمشدم. شيمدى دييورم:
أى قارداشلرم! إنگليز گبى جبّار بر حكومتڭ إستيلا ايتديگى بر زمانده، بو طرزده مطبعه لسانيله اونلره مقابله ايتمك، تهلكه يوزده يوز ايكن، حفظِ قرآنى بڭا كافى گلديگى حالده؛ سزه ده، يوزده بر إحتمال ايله، أهمّيتسز ظالملرڭ ألندن گلن ضررلره قارشى، ألبته يوز درجه داها كافيدر.