Tarihçe-i Hayat | Üçüncü Kısım - Eskişehir Hayatı | 258
(215-280)

Sâbık yüz küsur sahifeden ibaret yedi safha müdafaatım müteaddid def’a mahkemede okunmakla beraber; müteaddid mahkemenin defterlerinde zabta geçmiş bu gelecek tashih lâyihası ise, daha temyiz evrakımız gelmediğinden okunmamış ve zabta geçmemiştir; elbette yakında o da zabta geçer.

* * *

Mahkeme-i temyizin dâvâmızı nakzetmeyip tasdiki takdirinde, tashih-i dâvâ için hey’et-i vekileye yazılmış bir arzuhaldir.

(Orada zâhiren görülecek şekva ise, hükümete şekva etmektir; ve tenkidler, hükümeti iğfale çalışan entrikacıları tenkid etmektir.)

Ey ehl-i hâll ve akd! Dünyada emsali nâdir bulunan bir haksızlığa giriftar edildim. Bu haksızlığa karşı sükût etmek hakka karşı bir hürmetsizlik olduğundan, bilmecburiye gâyet ehemmiyetli bir hakîkatı fâşetmeye mecburum. Diyorum ki:

Ya benim idamımı ve yüz bir sene cezayı istilzam edecek kusurumu kanun dâiresinde gösteriniz; veyahud bütün bütün divâne olduğumu isbat ediniz; veyahud benim ve risâlelerimin ve dostlarımın tam serbestiyetimizi verip, zarar ve ziyanımızı müsebbiblerinden alınız (Hâşiye).

Evet, her bir hükümetin bir kanunu, bir usulü var, o kanuna göre ceza verilir. Hükümet-i Cumhuriyenin kanunlariyle beni ve dostlarımı en ağır bir cezaya müstehak edecek esbab bulunmazsa; elbette takdir ve mükâfat ve tarziye ile beraber, tam hürriyetimizi vermek lâzım gelir. Çünkü meydandaki gâyet ehemmiyetli hizmet-i Kur’âniyem eğer hükümetin aleyhinde olsa, böyle bir senelik bana ceza, birkaç dostuma altışar ay mahkûmiyetle olamaz. Belki yüz bir sene ve idam gibi bana ceza ve en ağır cezaları da benim ile ciddi hizmetime irtibat edenlere vermek lâzım gelir. Eğer hizmetimiz hükümetin aleyhinde olmazsa; o vakit değil ceza, hapis, ittiham; belki takdir, mükâfatla karşılanmak lâzım gelir.


Hâşiye: Mahkeme-i Temyizden dâvâmızı nakz yerine tasdik geldiği takdirde, hey’et-i vekileye ve hem Meclis-i Meb’usana, hem Dâhiliye Vekâletine ve hem Adliye Nezaretine vermek üzere, dâvâmızı tashih münâsebetiyle yazılmış bir lâyihadır. Eğer bu haklı derdimi ve ehemmiyetli hakkımı bu mercilere dinlettiremezsem, bu hayata veda etmek bana vâcib olur. Çünkü, sükûtumla şahsî bir hakkımla beraber; binler muhterem hukuk zâyi olur.

Dinle
-