4) Bölümde ayrıca hadîs olmayıp da kelâm-ı kibar denilen, İslâm dünyasında meşhur zevatın (Hz. Ali R.A., Ebu Hanife v.b.) söz ve ibarelerine de yer verilmiştir. Bunların bir kısım zamanla hadîs zannedilmiş ve bu niyetle kullanılagelmiştir. Kitabın ikinci kısmında müellif, bu söz ve ibarelerin tahricini yapmış, kime ait olduğunu belirtmiş, böylece şüphe ve tereddütleri gidermiştir.
C) Ebced ve Cifir İlmi;
Kitabın üçüncü kısmı, Külliyat'ta zaman zaman geçen İlm-i Ebced ve İlm-i Cifir hakkında merak edilen noktalar ile ilgilidir. Kitapta bu iki ilim hakkında da bilgiler verilmiştir. Bilindiği gibi, Külliyatı mütalâa edenler arasında bu iki ilmin mahiyeti ve bu ilimler ile meşgul olanların kimler olduğu, merak konusu olmuştur ve olmaktadır.
* * *
Biraz da kitabın sayın müellifinden bahsetmek istiyorum:
Müellifi yaklaşık kırk yıldır tanırım. Bu müddet içinde onun hakkında edindiğim intiba şudur:
- Müellif, ahlâk-ı hasene sahibi, müeddep bir müslümandır.
- Müellif, ilmî araştırma merakı ve zevki olan bir kimsedir. Bu merak ve zevk, onu bu kitabı yazmak için ayrı bir kütübhane teşkil etmeye yetecek kadar kitap almaya sevketmiştir.
- Devamlı okuma ve öğrenme alışkanlığı olan bir kimsedir.
- Ciddî bir insandır, yani haddini tecavüz etmez, iyi bilmeden söylemez, bilmediği konuda susar ve iyi öğrenmek için gayret sarfeder.
- Tenkide açıktır. Nitekim benim de bir hayli geniş tenkitlerimi kemal-i dikkat ve ciddiyet ile dinlemiş ve notlar almıştır. Hele elinizdeki kitap gibi, binlerce ve hattâ milyonlarca insanın nazarlarını üstünde olduğu ve binlerce müdakkik gözlerin dikkatle takip ettiği ve araştırma yaptığı bir mevzuu bütün ciddiyetiyle ele aldığında aslâ şüphem yoktur.
* * *
Kitabı baştan sona kadar okudum. Tenkit ve tavsiyelerimi sayın müellifine bildirdim. Sayın müellif bu tenkid ve tavsiyeleri dinledi, notlar aldı ve bunları kitabın baskısı esnasında nazara alacağını vaad etti. Zaten bir kısmı da ileriye muzaf olarak, yani ancak gelecek baskılarda dikkate alınması mümkün olan noktalardır.
Kitap, Külliyat'ın okunması, ondan istifade edilmesi ve üzerinde ilmî araştırmalar yapılmasını kolaylaştıracaktır.
Kitabın ilme de faydalı olacağına ve hizmet edeceğine inanıyorum. Zaten bu inancım sebebiyledir ki, bu takrizi yazmayı seve seve kabul ettim.
Son olarak belirteyim ki, her kitapta yer alan bazı hatalar bunda da olabilir. Bu hatalar, müellifime bildirilmeli, böylece gelecek baskılarda tashihine yardımcı olunmalıdır.
Kitabın ilim âleminde lâyık olduğu yeri alacağına inanıyor ve sayın müellifi âlim kardeşim Hacı Abdülkadir Badıllı'yı bir defa daha tebrik ediyorum.
Prof. Dr. Servet ARMAĞAN
Diyarbakır, 13/11/ 1991