باق أى بيچاره وسوسه‌لى آدم! تلاش ايتمه. چونكه سنڭ خاطريڭه گلن شتم دگل، بلكه تخيّلدر. تخيّلِ كفر، كفر اولماديغى گبى؛ تخيّلِ شتم دخى، شتم دگلدر. زيرا منطقجه تخيّل، حكم دگلدر. شتم ايسه، حكمدر. هم بونڭله برابر او چركين سوزلر، سنڭ قلبڭڭ سوزلرى دگل. چونكه سنڭ قلبڭ اوندن متأثّر و متأسّفدر. بلكه قلبه ياقين اولان لمّۀِ شيطانيدن گلييور. وسوسه‌نڭ ضررى، توهّمِ ضرردر. يعنى اونى ضررلى توهّم ايتمكله، قلبًا متضرّر اولمقدر. چونكه حكمسز بر تخيّلى حقيقت توهّم ايدر. هم شيطانڭ ايشنى كندى قلبنه مال ايدر. اونڭ سوزينى، اوندن ظن ايدر. ضرر آڭلار، ضرره دوشر. ذاتًا شيطانڭ ده ايستديگى اودر.

ايكنجى وجه بودر كه: معنالر قلبدن چيقدقلرى وقت، صورتلردن چيپلاق اولارق خياله گيررلر؛ اورادن صورتلرى گيرلر. خيال ايسه، هر وقت بر سبب تحتنده بر نوع صورتلرى نسج ايدر. أهمّيت ويرديگى شيئڭ صورتلرينى يول اوستنده بيراقير. هانگى معنا گچسه يا اوڭا گيديرر، يا طاقار، يا بولاشديرر، يا پرده ايدر. أگر معنالر منزّه و تميز ايسه‌لر، صورتلر ملوّث و رذيل ايسه گيمك يوقدر، فقط تماس وار. وسوسه‌لى آدم، تماسى تلبّسله إلتباس ايدر. ”أيواه!“ دير. ”قلبم نه قدر بوزولمش. بو سفيللك، بو خسّتِ نفس، بنى مطرود ايدر.“ شيطان اونڭ شو طمارندن چوق إستفاده ايدر. شو ياره‌نڭ مرهمى شودر:

ديڭله أى بيچاره! ناصلكه، سنڭ نمازڭ أدبِ نزيهانه‌سنڭ وسيله‌سى اولان ظاهرى طهارته، بطنڭڭ باطننده‌كى نجاست اوڭا تأثير ايتمز و بوزماز. اويله ده: معانئِ مقدّسه‌نڭ، صورتِ ملوّثه‌يه مجاورتى ضرر ايتمز. مثلا سن آياتِ إلٰهيه‌يى تفكّر ايدييورسڭ. بردن بر مرض، يا بر إشتها، يا بَول گبى بر أمرِ مهيّج شدّتله سنڭ حسّڭه طوقونويور. ألبته سنڭ خيالڭ، دواءِ علّت و قضاءِ حاجتڭ لوازماتنى گوره‌جك، باقه‌جق، اونلره مناسب سفلى صورتلرى نسج ايده‌جك و گلن معنالر اورته‌لرندن گچه‌جكلر. گچه‌جكلره نه بأس واردر، نه تلوّث وار و نه ضرر وار و نه خطر وار. يالڭز خطر ايسه حصرِ نظردر، ظنِّ ضرردر.