ايشته رشحهمثال اوچنجى آرقداشڭز كه، هم فقيردر، هم رنكسزدر. گونشڭ حرارتيله چابوق تبخّر ايدر، أنانيتنى بيراقير، بخاره بينر، هوايه چيقار. ايچندهكى مادّۀِ كثيفه؛ نارِ عشق ايله آتش آلير، ضيا ايله نوره دونر. او ضيانڭ جلوهلرندن گلن بر شعاعه ياپيشير، ياناشير. أى رشحهمثال! مادام طوغريدن طوغرىيه گونشه آيينهدارلق ايدييورسڭ، سن هانگى مرتبهده بولونسهڭ بولون، عينِ شمسه قارشى عين اليقين بر طرزده، صافى باقيلهجق بر دليك، بر پنجره بولورسڭ. هم او شمسڭ آثارِ عجيبهسنى اوڭا ويرمكده مشكلات چكميهجكسڭ. اوڭا لايق حشمتلى أوصافنى تردّدسز ويرهبيليرسڭ. سلطنتِ ذاتيهسنڭ دهشتلى آثارينى اوڭا ويرمكده، هيچ بر شى سنڭ ألندن طوتوب اوندن واز گچيرهمز. سنى نه برزخلرڭ طارلغى، نه قابليتلرڭ قيدى، نه آيينهلرڭ كوچكلگى سنى شاشيرتماز؛ خلافِ حقيقته سَوق ايتمز. چونكه سن صافى، خالص، طوغريدن طوغرىيه اوڭا باقديغڭ ايچون آڭلامشسڭ كه، مظهرلرده گورونن و آيينهلرده مشاهده اولونان گونش دگل، بلكه بر نوع جلوهلريدر، بر چشيد رنكلى عكسلريدر. چندان او عكسلر اونڭ عنوانلريدر، فقط بتون آثارِ حشمتنى گوسترهميورلر.
ايشته شو حقيقتله قاريشق تمثيلده بويله باشقه باشقه اوچ طريق ايله كماله گيديلير. و او كمالاتڭ مزاياسنده و مرتبۀِ شهودڭ تفصيلاتنده باشقه باشقهدرلر. فقط نتيجهده و حقّه إذعان و حقيقتى تصديقده إتّفاق ايدرلر. ايشته ناصل بر گيجه آدمى كه، هيچ گونشى گورمهمش. يالڭز قمر آيينهسنده بر گولگهسنى گورويور. گونشه مخصوص حشمتلى ضيايى، دهشتلى جاذبهيى عقلنه صيغيشديرهميور. بلكه گورنلره تسليم اولوب تقليد ايدييور. اويله ده: وراثتِ أحمديه (عصم) ايله قدير و محيى گبى إسملرڭ مرتبۀِ عظماسنه يتيشمهين، حشرِ أعظمى و قيامتِ كبرايى تقليدى اولارق قبول ايدر، ”عقلى بر مسئله دگلدر“ دير. چونكه حقيقتِ حشر و قيامت، إسمِ أعظمڭ و بعض أسمانڭ درجۀِ أعظمنڭ مظهريدر. كيمڭ نظرى اورايه چيقمازسه تقليده مجبوردر. كيمڭ فكرى اورايه گيرسه، حشر و قيامتى، گيجه گوندوز، قيش و بهار درجهسنده قولاى گورور، إطمئنانِ قلب ايله قبول ايدر