هم قرآنى تنظير ايتمك، تقليدينى ياپمق ايچون غايت شدّتلى ايكى سبب واردى. بريسى؛ دشمنڭ حرصِ معارضهسى. ديگرى؛ دوستلرينڭ شوقِ تقليديدر كه، شو ايكى سائقِ شديد آلتنده ميليونلر عربى كتابلر يازيلمش كه هيچ بريسى اوڭا بڭزهمز. عالم اولسون، عامى اولسون هر كيم اوڭا و اونلره باقسه قطعيًا دييهجك كه: ”قرآن، بونلره بڭزهمز. هيچ بريسى اونى تنظير ايدهمز.“ شو حالده، يا قرآن بتوننڭ آلتندهدر. بو ايسه، بتون دوست و دشمنڭ إتّفاقيله بطّالدر، محالدر. ويا قرآن، او يازيلان عموم كتابلرڭ فوقندهدر.
أگر ديسهڭ: ناصل بيلييورز كه، كيمسه معارضهيه تشبّث ايتمدى؟ كيمسه كندينه گووهنهمدى مى كه، ميدانه چيقسين؟ بربرينڭ يارديمى ده مى فائده ايتمدى؟
الجواب: أگر معارضه ممكن اولسيدى، على كلّ حال قطعى تشبّث ايديلهجكدى. چونكه عزّت و ناموس مسئلهسى، جان و مال تهلكهسى واردى. أگر تشبّث ايديلسه ايدى، على كلّ حال قطعى طرفدار پك چوق بولونهجقدى. چونكه حقّه معارض و معنّد دائما كثرتلى ايدى. أگر طرفدار بولسه ايدى، على كلّ حال إشتهار بولاجقدى. چونكه كوچك بر مجادله، بشرڭ نظرِ إستغرابنى جلب ايدوب دستانلرده إشتهار ايدر. شويله عجيب بر مجادله و وقوعات ايسه گيزلى قالاماز. إسلاميت عليهنده تا أڭ چركين و أڭ شنيع شيلره قدر نقل ايديلير، مشهور اولور. حالبوكه معارضهيه دائر مسيلمۀِ كذّابڭ بر ايكى فقرهسندن باشقه نقل ايديلمهمش. او مسيلمهده چندان بلاغت وارمش. فقط حدسز بر حسنِ جماله مالك اولان بيانِ قرآنه نسبت ايديلديگى ايچون، اونڭ سوزلرى هذيان صورتنده تاريخلره گچمشدر. ايشته قرآنڭ بلاغتندهكى إعجاز، قطعيًا ايكى كرّه ايكى درت ايدر گبى موجوددر كه، ايش بويله اولويور.