samimiyet, fazilet, hamiyet, fedakârlık, rıza-yı İlâhî, sevab-ı uhrevî yerine garaz, menfaat, sahtekârlık, hodgâmlık, tasannu, riya, rüşvet, aldatmak gibi haller meydan alır. Zâhirî âsâyiş ve insaniyet altında, anarşistlik ve vahşet ma’naları hükmeder; o hayat-ı şehriye zehirlenir. Çocuklar haylazlığa, gençler sarhoşluğa, kavîler zulme, ihtiyarlar ağlamağa başlarlar.

Buna kıyâsen, memleket dahi bir hânedir. Ve vatan dahi bir millî âilenin hânesidir. Eğer îman-ı âhiret bu geniş hânelerde hükmetse, birden samimî hürmet ve ciddî merhamet ve rüşvetsiz muhabbet ve muavenet ve hilesiz hizmet ve muaşeret ve riyâsız ihsân ve fazilet ve enâniyetsiz büyüklük ve meziyet o hayatta inkişafa başlarlar

Çocuklara der: “Cennet var, haylazlığı bırak”, Kur’ân dersiyle temkin verir.

Gençlere der: “Cehennem var, sarhoşluğu bırak”, aklı başlarına getirir.

Zalime der: “Şiddetli azab var, tokat yiyeceksin”, adâlete başını eğdirir.

İhtiyarlara der: “Senin elinden çıkmış bütün saadetlerinden çok yüksek ve dâimî bir uhrevî saadet ve taze, bâkî bir gençlik seni bekliyorlar. Onları kazanmağa çalış.” Ağlamasını gülmeye çevirir.

Bunlara kıyâsen cüz’î ve küllî herbir tâifede hüsn-ü te’sirini gösterir, ışıklandırır. Nev’-i beşerin hayat-ı içtimâîyesiyle alâkadar olan içtimâîyyun ve ahlâkiyyunların kulakları çınlasın!..

İşte îman-ı âhiretin binler fâidelerinden işâret ettiğimiz beş-altı nümûnelerine sâirleri kıyas edilse kat’i anlaşılır ki; iki cihanın ve iki hayatın medâr-ı saadeti yalnız îmandır.

Risâle-i Nur’da Yirmi Sekizinci Söz’de ve başka risâlelerinde, haşrin cismaniyeti cihetinde gelen zaîf şübhelere kuvvetli cevablarına iktifaen burada yalnız bir kısa işâretle deriz ki:

Esmâ-i İlâhîyenin en cem’iyyetli âyinesi cismâniyettedir. Ve hilkat-ı kâinattaki makasıd-ı İlâhîyyenin en zengini ve faal merkezi cismaniyettedir. Ve ihsanât-ı Rabbânîyyenin en çok çeşitleri ve rengârenkleri cismaniyettedir. Ve beşerin ihtiyacat dilleriyle Hâlık’ına karşı duâlarının ve teşekküratının en kesretli tohumları yine cismaniyettedir. Ma’nevîyat ve ruhaniyat âlemlerinin en mütenevvi çekirdekleri yine cismaniyettedir.