346/139- « nass-ı kat'isiyle ve ehl-i tahkik umum müfessirlerin tahkikıyla ve umum ehl-i hadîsin
ihbarıyla, Gazve-i Bedir'de, şu âyet haber veriyor ki: Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm bir avuç
toprak ile küçük taşları aldı, küffar ordusunun yüzüne attı, dedi. kelimesi bir kelâm iken, onların
herbirinin kulağına gitmesi gibi; o bir avuç toprak dahi, herbir kâfirin gözüne gitti. Herbiri kendi gözü ile
meşgul olup, hücumda iken birden kaçtılar.» Keza aynı hâdise, Huneyn Harbi'nde de vâki olmuştur.
Risalede yeri: Mektubat sh: 136
Me'hazler: Ebu Davud hadîs no: 4508 ve 4509; Müsned-i Ahmed 2/451 (Ebu Hüreyre'den nakil);
Sahih-i Müslim 3/1398 hadîs no: 1775, 1777 ve 2990 (Enes bin Mâlik'ten); Cem'-ül Fevaid 2/100, 147 ve
148 (İmam-ı Ali'den); Uyûn-ül Eser - İbn-i Seyyid-in Nâs 1/257; Mecma-uz Zevaid 6/84; Delâil-ün
Nübüvve -Beyhakî 3/78-81, 5/137 ve 146; El-Hasais-ül Kübra 1/509; El-Bidaye Ven-Nihaye - İbn-i Kesir
4/331-332; El-Mevabih-ül Ledünniye - Kastalanî 3/15
Zabıt şekli: Ayrı ayrı tariklerle gelmiş uzun tafsilâtlı rivayetlerdir. Hazret-i Üstad bunların hülâsaların
kaydetmiş. Sadece bir tek zabıt şeklini vermeye gerek duymadık. Meraklılar isterlerse verilen me'hazlara
bakabilirler.
Rivayetteki un mânası: "Yüzler çirkinleşsin.. yani şevk ve neşatları kaçsın, bozulsun" gibi mânalr...
347/140- «Başta Buharî, Müslim, kütüb-ü sahiha haber veriyorlar ki: Gazve-i Hayber'de bir Yahudi
kadını, bir keçiyi biryan yapıp pişirmiş, gayet müessir bir zehir ile zehirlemiş. Resul-i Ekrem
Aleyhissalâtü Vesselâm'a göndermiş. Sahabeler yemeye başladılar. Birden ferman etti:
Yani, pişirilen keçi bana der ki: "Ben zehirliyim" diye haber veriyor. Herkes elini çekti. Fakat o
şiddetli zehirin te'sirinden, Bişr İbn-i Berra', aldığı bir tek lokmadan vefat etti. Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, o Zeyneb (*) ismideki kadını çağırdı. Ferman etti: "Neden böyle yaptın?" O menhuse dedi: "Eğer Peygamberisen, sana zarar vermeyecek; eğer padişah isen, insanları senden kurtarmak için yaptım." Bazı rivayette onu öldürtmemiş, bazı tarikte öldürtmüş. Ehl-i tahkik demiş ki: Kendi öldürtmemiş; fakat Bişr'in
veresesine verilmiş, onlar öldürmüşler.»
Risalede yeri: Mektubat sh: 136
Me'hazler: Sahih-i Buharî 2/121, 3/114 (Enes bin Mâlik ve Ebu Hüreyre'den); Feth-ül Barî Şerh-i Buharî 4/159, 6/272, 6/497 ve 10/20 ve 451; Müstedrek-ül Hâkim 3/219, 4/109; Şerh-üs Sünne - Begavî 14/23; Cem'-ül Fevaid 2/668 ve 472; Sünen-i Daremî Mukaddeme 1/35; Ebu Davud Mukaddeme/11; Müsned-i Ahmed 1/305 ve 451, 3/218; Eş-Şifa 1/316; Şerh-üş Şifa - Aliyy-ül Karî 1/644 (şerh ve izahlarıyla beraber); El-Feth-ür Rabbanî Şerh-i Müsned 21/122 ve 22/52, 66; Zâd-ül Maad - İbn-ül Cevzî 3/336; Mecma-uz Zevaid 10/295; Kenz-ül Ummal 12/390; Delâil-ün Nübüvve - Beyhakî 6/256 ve 264; El-Mevabih-ül Ledünniye - İmam-ı Kastalanî 2/239; Es-Sîret-ül Halebiye 3/63; El-Bidaye Ven-Nihaye İbn-i Kesir 4/208; Mu'cem-üt Taberanî El-Kebir 2/1202 ve 1204; Delâil-ün Nübüvve - Ebu Nuaym 1/197 198 Zabıt şekli: Bir üstteki rivayet gibi çeşitli tarikleri olduğu gibi, bir tek tarz-ı rivayeti vermeye gerek duyulmadı. Yalnız rivayetlerde tabiri vardır. Yani: "Keçinin kolu zehirlenmiş" diye. Hazret-i Üstad da alttaki bölümde öyle diyor. Ancak Türkçe ifadelerinde kâtiblerin bir sehvi olarak "Keçinin kavli" diye yazılmıştır.
348/141- «Bir rivayette o keçinin kolu haber verdiği vakit, bazı Sahabeler de işittiler.»
Risalede yeri: Mektubat sh: 136
Me'hazler: Üstteki me'hazların bazılarında bu rivayet dahi mevcud olmakla beraber, yine de bir-iki me'haz veriyoruz
Mişkât-ül Masabih hadîs no: 5931; Câmi-ül Usûl - İbn-i Esir hadîs no: 8888; Mecma-uz Zevaid
8/295/296
Zabıt şekli: Zabıt şekli de, üstteki me'hazlerde olsun, gerekse şu bölümün me'hazlerinde olsun aynen
Hazret-i Üstad'ın kaydettiği tarzdadır.
_____________________________
(*) Bu Zeyneb; Zeyneb Binti Hâris'tir ki, sahabî-i celil Abdullah bin Selâm'ın da kız kardeşidir. (A.B.)