سوزلر | اوننجى سوز | 122
(62-158)

هم ”إمتثال“ سرّيله، بر قوماندان بر تك نفرى بر ” آرش“ أمريله تحريك ايتديگى گبى، بر قوجه اوردويى ده عين كلمه ايله تحريك ايدر.


هم ”موازنه“ سرّيله، جوِّ فضاده بر ترازى كه، اويله حقيقى حسّاس و او درجه بيوك فرض ايده‌لم كه؛ ايكى جويز ترازينڭ ايكى گوزينه قونولسه حسّ ايدر و ايكى گونشى ده إستيعاب ايدوب طارتار. او ايكى كفه‌سنده بولونان ايكى جويزى برينى سماواته، برينى يره اينديرن عين قوّتله، ايكى شمس بولونسه؛ برينى عرشه، ديگرينى فرشه قالديرر، اينديرر.


مادام شو عادى، ناقص، فانى ممكناتده نورانيت و شفّافيت و إنتظام و إمتثال و موازنه سرلريله، أڭ بيوك شى أڭ كوچك شيئه مساوى اولور. حدسز حسابسز شيلر بر تك شيئه مساوى گورونور. ألبته قديرِ مطلقڭ ذاتى و نهايتسز و غايت كمالده اولان قدرتنڭ نورانى تجلّياتى و ملكوتيتِ أشيانڭ شفّافيتى و حكمت و قدرڭ إنتظاماتى و أشيانڭ أوامرِ تكوينيه‌سنه كمالِ إمتثالى و ممكناتڭ وجود و عدمنڭ مساواتندن عبارت اولان إمكاننده‌كى موازنه‌سى سرّيله؛ آز چوق، بيوك كوچك اوڭا مساوى اولديغى گبى، بتون إنسانلرى بر تك إنسان گبى بر صيحه ايله حشره گتيره‌بيلير. هم بر شيئڭ قوّت و ضعفجه مراتبى، او شيئڭ ايچنه ضدّينڭ مداخله‌سيدر. مثلا حرارتڭ درجاتى، صوغوغڭ مداخله‌سيدر. گوزللگڭ مراتبى، چركينلگڭ مداخله‌سيدر. ضيانڭ طبقاتى، قراڭلغڭ مداخله‌سيدر. فقط بر شى ذاتى اولسه، عارضى اولمازسه، اونڭ ضدّى اوڭا مداخله ايده‌مز. چونكه جمعِ ضدّيْن لازم گلير. بو ايسه، محالدر. ديمك أصل، ذاتى اولان بر شيده مراتب يوقدر. مادام قديرِ مطلقڭ قدرتى ذاتيدر، ممكنات گبى عارضى دگلدر و كمالِ مطلقده‌در. اونڭ ضدّى اولان عجز ايسه، محالدر كه تداخل ايتسين. ديمك بر بهارى خلق ايتمك، ذاتِ ذو الجلالنه بر چيچك قدر أهوندر. أگر أسبابه إسناد ايديلسه؛ بر چيچك بر بهار قدر آغير اولور. هم بتون إنسانلرى إحيا ايدوب حشر ايتمك، بر نفسڭ إحياسى گبى قولايدر.


سس يوق