ايشته أنا، شو خائنانه وضعيتنده ايكن؛ جهلِ مطلقده‌در. بيڭلر فنونى بيلسه ده، جهلِ مركّبله بر أجهلدر. چونكه طويغولرى، أفكارلرى كائناتڭ أنوارِ معرفتنى گتيرديگى وقت، نفسنده اونى تصديق ايده‌جك، ايشيقلانديره‌جق و إدامه ايده‌جك بر مادّه بولمديغى ايچون سونرلر. گلن هر شى، نفسنده‌كى رنكلر ايله بويالانير. محضِ حكمت گلسه، نفسنده عبثيتِ مطلقه صورتنى آلير. چونكه شو حالده‌كى أنانڭ رنگى، شرك و تعطيلدر، اللّٰهى إنكاردر. بتون كائنات پارلاق آيتلرله طولسه؛ او أناده‌كى قراڭلقلى بر نقطه، اونلرى نظرده سوندورر، گوسترمز. اون برنجى سوزده ماهيتِ إنسانيه‌نڭ و ماهيتِ إنسانيه‌ده‌كى أنانيتڭ، (معناىِ حرفى جهتيله) نه قدر حسّاس بر ميزان و طوغرى بر مقياس و محيط بر فهرسته و مكمّل بر خريطه و جامع بر آيينه و كائناته گوزل بر تقويم، بر روزنامه اولديغى غايت قطعى بر صورتده تفصيل ايديلمشدر. اوڭا مراجعت ايديلسين. او سوزده‌كى تفصيلاته إكتفاءً قيصه كسه‌رك مقدّمه‌يه نهايت ويردك. أگر مقدّمه‌يى آڭلادڭسه گل، حقيقته گيرييورز.

ايشته باق: عالمِ إنسانيتده، زمانِ آدمدن شيمدى‌يه قدر ايكى جريانِ عظيم، ايكى سلسلۀِ أفكار؛ هر طرفده و هر طبقۀِ إنسانيه‌ده دال بوداق صالمش، ايكى شجرۀِ عظيمه حكمنده... برى، سلسلۀِ نبوّت و ديانت؛ ديگرى، سلسلۀِ فلسفه و حكمت، گلمش گيدييور. هر نه وقت او ايكى سلسله إمتزاج و إتّحاد ايتمش ايسه، يعنى سلسلۀِ فلسفه، سلسلۀِ ديانته دخالت ايدوب إطاعت ايده‌رك خدمت ايتمشسه؛ عالمِ إنسانيت پارلاق بر صورتده بر سعادت، بر حياتِ إجتماعيه گچيرمشدر. نه وقت آيرى گيتمشلر ايسه، بتون خير و نور، سلسلۀِ نبوّت و ديانت أطرافنه طوپلانمش و شرلر و ضلالتلر، فلسفه سلسله‌سنڭ أطرافنه جمع اولمشدر. شيمدى شو ايكى سلسله‌نڭ منشألرينى، أساسلرينى بولمالى‌يز.