ايشته ديانت سلسلهسنه إطاعت ايتمهين سلسلۀِ فلسفه كه، بر شجرۀِ زقّوم صورتنى آلوب، شرك و ضلالت ظلماتنى أطرافنه طاغيتير. حتّى قوّۀِ عقليه دالنده؛ دهريّون، مادّيون، طبيعيّون ميوهلرينى، بشر عقلنڭ ألنه ويرمش. و قوّۀِ غضبيه دالنده؛ نمرودلرى، فرعونلرى، شدّادلرى (حاشيه) بشرڭ باشنه آتمش. و قوّۀِ شهويۀِ بهيميه دالنده؛ آلههلرى، صنملرى و الوهيت دعوا ايدنلرى ثمره ويرمش، يتيشديرمش. او شجرۀِ زقّومڭ منشئى ايله سلسلۀِ نبوّتڭ كه بر شجرۀِ طوباءِ عبوديت حكمنده بولونان او سلسلهنڭ، كُرۀِ زمينڭ باغنده مبارك داللرى: قوّۀِ عقليه دالنده أنبياء و مرسلين و أولياء و صدّيقين ميوهلرينى يتيشديرديگى گبى.. قوّۀِ دافعه دالنده عادل حاكملرى، مَلك گبى مَلِكلر ميوهسنى ويرن و قوّۀِ جاذبه دالنده حسنِ سيرت و عصمتلى جمالِ صورت و سخاوت و كرمنامدارلر ميوهسنى يتيشديرن و بشر ناصل شو كائناتڭ أڭ مكمّل بر ميوهسى اولديغنى گوسترن او شجرهنڭ منشئى ايله برابر أنانڭ ايكى جهتندهدر. او ايكى شجرهيه منشأ و مدار، أساسلى بر چكردك اولارق أنانڭ ايكى وجهنى بيان ايدهجگز. شويله كه:
أنانڭ بر وجهنى نبوّت طوتمش گيدييور؛ ديگر وجهنى فلسفه طوتمش گلييور.