سوزلر | اوتوزنجى سوز | 722
(712-744)

دردنجى مثال: نبوّتڭ دستورِ حكيمانه‌سندن {وَ اِنْ مِنْ شَيْءٍ اِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ} سرّيله: ”هر شيئڭ، هر ذى‌حياتڭ نتيجه‌سى و حكمتى كندينه عائد بر ايسه؛ صانعنه عائد نتيجه‌لرى، فاطرينه باقان حكمتلرى بيڭلردر. هر بر شيئڭ، حتّى بر ميوه‌نڭ؛ بر آغاجڭ ميوه‌لرى قدر حكمتلرى، نتيجه‌لرى بولونديغى“ محضِ حقيقت اولان دستورِ حكمت نره‌ده؟ فلسفه‌نڭ ”هر بر ذى‌حياتڭ نتيجه‌سى كندينه باقار وياخود إنسانڭ منافعنه عائددر“ دييه، قوجه بر طاغ گبى آغاجه، خردل گبى بر ميوه، بر نتيجه طاقمق گبى غايت معناسز بر عبثيت ايچنده گورديگى حكمتسز حكمتِ مزخرفه دستورلرى نره‌ده؟ شو حقيقت، اوننجى سوزڭ اوننجى حقيقتنده بر درجه گوسترلديگندن قيصه كسدك. ايشته بو درت مثاله، بيڭلر مثالى قياس ايده‌بيليرسڭ. ”لمعات“ نامنده‌كى بر رساله‌ده بر قسمنه إشارت ايتمشز.


ايشته فلسفه‌نڭ شو أساساتِ فاسده‌سندن و نتائجِ وخيمه‌سندندر كه: إسلام حكماسندن ابن سينا و فارابى گبى داهيلر، شعشعۀِ صوريسنه مفتون اولوب، او مسلگه آلدانوب، او مسلگه گيردكلرندن؛ عادى بر مؤمن درجه‌سنى آنجق قزانه‌بيلمشلر. حتّى إمامِ غزالى گبى بر حجّة الإسلام، اونلره او درجه‌يى ده ويرمه‌مش.


سس يوق