Kudsi Kaynaklar | Kudsi Kaynaklar | 134
(1-445)
1- Celâleddin-i Suyutî El-Havî Lil-Fetavî eseri 2/342-345 sahifelerde İmam-ı Şafiî'den naklen ve ayrıca da başka delilelr ile de isbat etmiştir ki; Resul-i Ekrem (A.S.M.) başta ahkâm-ı Şeriat olmak üzere, bütün mesail-i diniye ve İslâmiye'yi beyan eden umum hadîs-i şeriflerini Kur'an'dan istihraç etmiş olduğu gibi, âhirzamanda yeryüzüne inerek, müslümanların başına imam olarak geçecek olan Hazret-i Peygamber gibi bütün hükümleri doğrudan doğruya Kur'an'dan istihraç edecektir.
2- İmam-ı Şa'ranî El-Mizan-ül Kübra eseri 1/22 saifelerinde dava etmiş ve bir derece bunu isbat etmiştir ki; bütün ehadîs-i şerife Kur'an'ın içinde mevcuddur.
3- Yine, Suyutî Hazretlerinin El-Havî Lil-Fetavî 2/446'da; Abdullah bin Abbas'tan rivayeten demiştir ki; "Benim devemin yuları da kaybolsa, onu ben Kur'anda bulabilirim!"
4- Yine İmam-ı Şa'ranî Keşf-ül Gumme eseri 1/25'de ve Suyutî Hazretleri El-Havî Lil-Fetavî 2/346'da Said bin Cübeyr'den nakletmişlerdir ki; O demiş: "Ben Resulullah'tan gelen hadîs-i şeriflerden neyi ki işitttim, hepsinin tasdikini Kur'an'da buldum."
5- Yine İmam-ı Suyutî El-Havî Lil-Fetavî 2/346'da isbat etmişki; bazı ülema-i kâmilîn herşeyi Kur'an'da bulabilme mazhariyetine ermişlerdir.
6- Yine İmam-ı Şa'ranî Hazretleri El-Mizan-ül Kübra eseri 2/43'de, dava etmiş ve bir derece bunu isbat etmiştir ki; başta dört mezheb imamı olmak üzere, bazı kâmil, veli olan muhaddisler Resulullah'la ruhen mülakî olurlar ve şüphelendikleri mes'eleleri veya hadîsleri sorarlar.
İşte bu nümuneler gibi daha birçok nümuneler arzedebilirdik. Lâkin bunlar maksad için kâfidir. İmamı Suyutî ve Şa'ranî ve sonra allâme Zebidî gibi zâtların bu mes'eledeki izahlarından anlaşılmaktadır ki; Resulullah en başta olmak üzere, kademe kademe ve derece derece bazı Sahabeler, sonra Tabiîn'den bazı büyük kâmil veliler ve sonra da dört mezheb imamı ve bunlardan evvel Hazret-i Mehdî gibi zâtlara hâs ve mahsus olarak bir makam vardır ki; O'na çıkmış olan zâtlar, artık herşeyi, her mes'eleyi, her hadîsin aslını Kur'an'da görebilmişlerdir. Amma onlar bu sırlı makamın ve büyük mazhariyetin tezahürlerini sıkı sıkıya saklamışlardır. Umumî ahenk ve zâhire göre hareket edip, yinee muhaddislerin sa'y ü gayretleriyle husûl bulan hadîslerin senedleri hususundaki görüşlerini dinlemişler ve imkân nisbetinde de ona müraat etmeye çalışmışlardır.
Bu mes'elenin bir delili de, Bediüzzaman Said Nursî Hazretlerinden nakledilmiş şu sahih rivayettir: Üstadın ileri gelen talebe ve hizmetkârlarında Mustafa Sungur ve Bayram Yüksel gibi zâtlardan bizzat defalarca dinlemişim ki, Hazret-i Üstad demiş: "Ben eskide tahsil ettiğim bütün ilimler, hâfızama aldığım onca kitaplar ve pek geniş ma'lumat, benim Kur'an'a çıkmam için basamaklar oldular. Kur'an'a çıktım, baktım ki; herbir âyet-i Kur'anayi, kâinatı içine almıştır. Ondan sonra daha hiçbir kitaba ihtiyacım kalmadı..."
Evet, görüldüğü üzere, Hazret-i Üstad Bediüzzaman da aynı mes'eleye ve mezkûr aynı makama işaret edip parmak basmaktadır.
İşte mezheb imamları ve başta İmam-ı A'zam Ebu Hanife olarak, az üstte kaydedildiği üzere, muhaddislerce yürütülen hadîsin cerh ve ta'dil kanunlarını dinleyerek müraat ettikleri gibi, onun mânası ve hakikatına dalar, Din-i Mübîn-i İslâm'ın hangi mes'elesiyle ilgili olduğunu ve hangi şer'î hükmü aydınlattığını düşünürlerdi. Nitekim, "Ahbar-ı Ebu Hanife" eserinde kaydedildiğine göre, İmam-ı A'zam Hazretleri işittiği bir hadîsin sened ve sairesi gibi zâhirî tarafına değil, onun mânasının derinliklerine dalar, düşünür, İslâm'ın mes'elelerinin halli için tefekkür ederdi. (Ahbar-ı Ebu Hanife sh: 330)
Yine aynı eserin 78. sahifesinde: "İmam-ı A'zam Hazretleri, hadîs toplayan muhaddisleri bir eczahaneye benzetiyordu."
Keza İmam-ı Ali (R.A.) Nehc-ül Belâga - Tahkik Subhî Salih sh: 327'de: "Resulullah'ın sözlerinde hâslar, âmmlar, nâsih ve mensûhlar bulunduğunu, bunları birbirinden ayırt edemeyen kimseler, Şeriatın mes'eleleri hakkında konuşmaya, fetva vermeye hakkı yoktur." demiştir.
Yine Ahbar-ı Ebu Hanife eseri sh: 35'de; meşhur ve kâmil muhaddis "A'meş" gayet samimi itiraf edip demiş ki: "Biz muhaddisler ezcahane gibiyiz. Fukaha ise, eczacı ve kimyagerdirler."
İşte müçtehidîn-i izam hazeratının hadîse bakış açıları hakkında, şu çok kısa olan bilgiler, tam ayna olamıyor ve kâfi gelmiyorsa da, lâkin maksada işaret etmesi bakımından bu makama şimdilik kâfi olduğu ümid edilir.
2- İmam-ı Şa'ranî El-Mizan-ül Kübra eseri 1/22 saifelerinde dava etmiş ve bir derece bunu isbat etmiştir ki; bütün ehadîs-i şerife Kur'an'ın içinde mevcuddur.
3- Yine, Suyutî Hazretlerinin El-Havî Lil-Fetavî 2/446'da; Abdullah bin Abbas'tan rivayeten demiştir ki; "Benim devemin yuları da kaybolsa, onu ben Kur'anda bulabilirim!"
4- Yine İmam-ı Şa'ranî Keşf-ül Gumme eseri 1/25'de ve Suyutî Hazretleri El-Havî Lil-Fetavî 2/346'da Said bin Cübeyr'den nakletmişlerdir ki; O demiş: "Ben Resulullah'tan gelen hadîs-i şeriflerden neyi ki işitttim, hepsinin tasdikini Kur'an'da buldum."
5- Yine İmam-ı Suyutî El-Havî Lil-Fetavî 2/346'da isbat etmişki; bazı ülema-i kâmilîn herşeyi Kur'an'da bulabilme mazhariyetine ermişlerdir.
6- Yine İmam-ı Şa'ranî Hazretleri El-Mizan-ül Kübra eseri 2/43'de, dava etmiş ve bir derece bunu isbat etmiştir ki; başta dört mezheb imamı olmak üzere, bazı kâmil, veli olan muhaddisler Resulullah'la ruhen mülakî olurlar ve şüphelendikleri mes'eleleri veya hadîsleri sorarlar.
İşte bu nümuneler gibi daha birçok nümuneler arzedebilirdik. Lâkin bunlar maksad için kâfidir. İmamı Suyutî ve Şa'ranî ve sonra allâme Zebidî gibi zâtların bu mes'eledeki izahlarından anlaşılmaktadır ki; Resulullah en başta olmak üzere, kademe kademe ve derece derece bazı Sahabeler, sonra Tabiîn'den bazı büyük kâmil veliler ve sonra da dört mezheb imamı ve bunlardan evvel Hazret-i Mehdî gibi zâtlara hâs ve mahsus olarak bir makam vardır ki; O'na çıkmış olan zâtlar, artık herşeyi, her mes'eleyi, her hadîsin aslını Kur'an'da görebilmişlerdir. Amma onlar bu sırlı makamın ve büyük mazhariyetin tezahürlerini sıkı sıkıya saklamışlardır. Umumî ahenk ve zâhire göre hareket edip, yinee muhaddislerin sa'y ü gayretleriyle husûl bulan hadîslerin senedleri hususundaki görüşlerini dinlemişler ve imkân nisbetinde de ona müraat etmeye çalışmışlardır.
Bu mes'elenin bir delili de, Bediüzzaman Said Nursî Hazretlerinden nakledilmiş şu sahih rivayettir: Üstadın ileri gelen talebe ve hizmetkârlarında Mustafa Sungur ve Bayram Yüksel gibi zâtlardan bizzat defalarca dinlemişim ki, Hazret-i Üstad demiş: "Ben eskide tahsil ettiğim bütün ilimler, hâfızama aldığım onca kitaplar ve pek geniş ma'lumat, benim Kur'an'a çıkmam için basamaklar oldular. Kur'an'a çıktım, baktım ki; herbir âyet-i Kur'anayi, kâinatı içine almıştır. Ondan sonra daha hiçbir kitaba ihtiyacım kalmadı..."
Evet, görüldüğü üzere, Hazret-i Üstad Bediüzzaman da aynı mes'eleye ve mezkûr aynı makama işaret edip parmak basmaktadır.
İşte mezheb imamları ve başta İmam-ı A'zam Ebu Hanife olarak, az üstte kaydedildiği üzere, muhaddislerce yürütülen hadîsin cerh ve ta'dil kanunlarını dinleyerek müraat ettikleri gibi, onun mânası ve hakikatına dalar, Din-i Mübîn-i İslâm'ın hangi mes'elesiyle ilgili olduğunu ve hangi şer'î hükmü aydınlattığını düşünürlerdi. Nitekim, "Ahbar-ı Ebu Hanife" eserinde kaydedildiğine göre, İmam-ı A'zam Hazretleri işittiği bir hadîsin sened ve sairesi gibi zâhirî tarafına değil, onun mânasının derinliklerine dalar, düşünür, İslâm'ın mes'elelerinin halli için tefekkür ederdi. (Ahbar-ı Ebu Hanife sh: 330)
Yine aynı eserin 78. sahifesinde: "İmam-ı A'zam Hazretleri, hadîs toplayan muhaddisleri bir eczahaneye benzetiyordu."
Keza İmam-ı Ali (R.A.) Nehc-ül Belâga - Tahkik Subhî Salih sh: 327'de: "Resulullah'ın sözlerinde hâslar, âmmlar, nâsih ve mensûhlar bulunduğunu, bunları birbirinden ayırt edemeyen kimseler, Şeriatın mes'eleleri hakkında konuşmaya, fetva vermeye hakkı yoktur." demiştir.
Yine Ahbar-ı Ebu Hanife eseri sh: 35'de; meşhur ve kâmil muhaddis "A'meş" gayet samimi itiraf edip demiş ki: "Biz muhaddisler ezcahane gibiyiz. Fukaha ise, eczacı ve kimyagerdirler."
İşte müçtehidîn-i izam hazeratının hadîse bakış açıları hakkında, şu çok kısa olan bilgiler, tam ayna olamıyor ve kâfi gelmiyorsa da, lâkin maksada işaret etmesi bakımından bu makama şimdilik kâfi olduğu ümid edilir.
Ses Yok