C— Ey Türkler ve Kürdler! Acaba şimdi bir miting yapsam; sizin bin sene evvelki ecdâdınızı ve iki asır sonradaki evlâdlarınızı şu gürültühâne olan asr-ı hâzır meclisine dâvet etsem. Acaba sağ tarafta saf tutan eski ecdâdınız demiyecekler mi: “Hey mirasyedi yaramaz çocuklar! Netice-i hayatımız siz misiniz? Heyhat! Bizi akim bir kıyas ettiniz, bizi kısır bırakdınız!” Hem de sol safında duran ve şehristan-ı istikbâlden gelen evlâdlarınız, sağdaki ecdâdlarınızı tasdik ederek demiyecekler mi ki: “Ey tenbel pederler! Siz misiniz hayatımızın suğra ve kübrâsı? Siz misiniz şu şanlı ecdâdımızla bizi rabteden rabıtamızın hadd-i evsâtı? Heyhat... Ne kadar hakîkatsız ve karıştırıcı ve müşâğabeli bir kıyas oldunuz.”

İşte ey bedevî göçerler (ve ey inkılâb softaları! ^*) Manzara-i hayâl ^(Hâşiye-1) üstünde gördünüz ki, şu büyük mitingde iki taraf da sizi protesto ettiler.

Öyle ise ben derim: Hakîkaten sizin harikulâde şecaate isti’dâdınız vardır. Zîra; bir menfaat veya cüz’î bir haysiyet veya i’tibarî bir şeref için veya “Filân yiğittir.” sözlerini işitmek gibi küçük emirlere hayatını istihfaf eden veya ağasının nâmusunu isti’zam için kendini feda eden kimseler, eğer uyansalar hazinelere değer olan İslâmiyet milliyetine, ^(Hâşiye-2) yâni üç yüz milyon İslâmın uhuvvetlerini ve ma’nevî yardımlarını kazandıran İslâmiyet milliyetine, binler rûhu da olsa, acaba istihfâf-ı hayat etmezler mi? Elbette hayatını on paraya satan, on liraya binler şevkle satar...

Maatteessüf; güzel şeylerimiz, gayr-i müslimler eline geçtiği gibi, güzel olan ahlâklarımızı da yine gayr-i müslimler çalmışlar. Güya bizim bir kısım içtimâî ahlâk-ı âliyemiz, yanımızda revac bulmadığından, bize darılıp onlara gitmiş; ve onların bir kısım rezâili, kendileri içinde çok revac bulmadığından, cehaletimizin pazarına getirilmiş...

Hem büyük bir taaccüb ile görmüyor musunuz ki: Terakkiyat-ı hâzıranın üssülesası ve belki dîn-i hakkın muktezası olan “Ben ölürsem; devletim, milletim ve ahbablarım sağdırlar.” gibi kelime-i beyzâ ve haslet-i hamrâyı gayr-ı müslimler çalmışlar.

(*): Sonradan ilâve edilmiştir.

Hâşiye-1: Hayâl dahi bir simotoğraftır.

Hâşiye-2: Milliyetimiz bir vücûddur. Rûhu İslâmiyet, aklı Kur’ân ve îmandır.