Yedinci cümleyi teşkil eden nin vech-i irtibatı:

Münâfıkların mezkûr cinâyetleri arasında kelimesinin yalnız kizbe ta’lik edilmesi, kizbin şiddet-i kubh ve çirkinliğine işârettir. Bu işâret dahi, kizbin ne kadar te’sirli bir zehir olduğuna bir şahid-i sâdıktır. Zîra kizb, küfrün esasıdır. Kizb, nifakın birinci alâmetidir. Kizb, kudret-i İlâhîyyeye bir iftiradır. Kizb, hikmet-i Rabbânîyeye zıddır. Ahlâk-ı âliyeyi tahrib eden, kizbdir. Âlem-i İslâmı zehirlendiren, ancak kizbdir. Âlem-i beşerin ahvâlini fesada veren, kizbdir. Nev-i beşeri kemâlâttan geri bırakan, kizbdir. Müseylime-i Kezzab ile emsalini âlemde rezil ve rüsva eden kizbdir. İşte bu sebeblerden dolayıdır ki; bütün cinâyetler içinde tel’ine, tehdide tahsis edilen, kizbdir.

Bu âyet, insanları bilhassa müslümanları dikkate da’vet eder.

Sual: Bir maslahata binâen kizbin câiz olduğu söylenilmektedir... Öyle midir?

Cevab: Evet, kat’i ve zarûri bir maslahat için bir mesağ-ı şer’î vardır. Fakat hakîkata bakılırsa, maslahat dedikleri şey bâtıl bir özürdür. Zîra usûl-i şerîatta takarrur ettiği vechile, mazbut ve miktarı muayyen olmayan bir şey, hükümlere illet ve medâr olamaz; çünkü mikdarı bir hadd altına alınmadığından sû-i isti’male uğrar. Maahaza bir şeyin zararı menfaatına galebe ederse, o şey mensuh ve gayr-ı muteber olur. Maslahat, o şeyi terketmekte olur. Evet âlemde görünen bu kadar inkılâblar ve karışıklıklar, zararın özür telakki edilen maslahata galebe etmesine bir şahiddir. Fakat kinaye veya ta’riz sûretiyle yâni gayr-ı sarih bir kelime ile söylenilen yalan, kizbden sayılmaz.

Hülâsa: Yol ikidir: Ya sükût etmektir. Çünkü, söylenilen her sözün doğru olması lâzımdır. Veya sıdktır. Çünkü, İslâmiyetin esası, sıdktır. Îmanın hassası, sıdktır. Bütün kemâlâta îsal edici, sıdktır. Ahlâk-ı âliyenin hayatı, sıdktır. Terakkiyatın mihveri sıdktır. Âlem-i İslâm’ın nizamı, sıdktır. Nev’-i beşeri kâ’be-i kemâlâta îsal eden, sıdktır. Ashab-ı Kiramı bütün insanlara tefevvuk ettiren sıdktır. Muhammed-i Hâşimî Aleyhissalâtü Vesselâm’ı meratib-i beşeriyenin en yükseğine çıkaran, sıdktır.