yakto-bir, yagona, tengsiz
yamini bayzo-nurli va porloq so’zlar
yamini yumni iymon-iymonning barakot, quvvat va saodati
yaqazo-uyg’oq, idrokli va diqqatli bir vaziyatda
yaqiyn-hech bir shaklda shubha etilmaydigan darajada aniq bo’lgan ilm, bilim
yaqiynan-aniq va shubhasiz bo’lib, hech shubhasiz bo’lib
yaqiyni shuhudiy-ko’rayotganday ishonmoq, shahodat etmoq
yaqiniy-aniq va shubhasiz ilm ila bog’liq
yavm-kunlik, kunga oid
yavmi fasl-insonlarning qism-qism ayrilgani va da`volarining hal etilgani qiyomat kuni
ya`s-umidsizlik
yedi bayzo-Muso Alayhissalomning mo’`jiza sifatida ko’rsatgan oq va porloq qo’li, bu ta`bir majoz sifatida karomat va g’aroyib hollar va maziyatlar haqida qo’llanilar
yedi bayzo-i Islom-Islomning oq qo’li, Islomning porloq va mo’`jizali qo’li, Islomning toza va pok qo’li
Yetti Nafs-1-Nafsi ammora, 2-Nafsi lavvoma (yomonlaydigan), 3-Nafsi mulhima 4. Nafsi mutmainna (shubhalardan pok), 5-Nafsi radiya, 6-Nafsi mardiya, 7-Nafsi sofiya
yovari akram-eng yaqin va eng ustun ma`mur
Yovari Akram-Janobi Haqning amrida ishlagan eng maqbul yordamchi, eng karim bo’lgan Hazrati Muhammad (S.A.V.)
yovari askar-eng yaqin askar ma`mur
yo`sub-arilarning erkagi
yumurta-tuxum
yutm-yetim, yolg’iz otasiz qolmoq (inson)
yo’li pur-xatarkor-juda tahlikali yo’l
yo’ldoshi xushdor-aqlli, mantiqli yo’ldosh
zabun-zaif, kuchsiz, ojiz; oldi-berdida aldangan
zahar-boz-zaharlagan, zahar sochgan
zajr-man etmoq, majbur qilmoq, aziyat bermoq
zakoti shar`iy-shariat amr etgan zakot
zalaka-keskin bo’lib chiqqan harflarning ismi
zalil-ahamiyatsiz, past, past tutilgan
zalol-zalolat, iymon va Qur`on yo’lidan og’moq
zalolat ahli-zalolatda bo’lganlar; Qur`onning ko’rsatgan yo’lidan ayrilganlar, Islom va iymon yo’lidan og’ganlar
zalolati fikriy-fikriy zalolat
zalolat-olud-zalolatli, haq yo’ldan uzoq
zalolat-pesha-zalolatga ketgan, Islomiyatdan boshqa yo’l ta`qib etgan
Zamaxshariy-(Hijriy:467-538). Turkistonda, Xorazmning Zamaxshar qishlog’ida tug’ilgan, balog’at ilmida (adabiyotda), fiqx ilmida, tafsir ilmida mashhur bir olim
Zamharir-12 dekabrdan 31 yanvargacha bo’lgan shiddatli sovuq davr, qish chillasi; Jahannamda bo’lgan va sovuqligi ila yoqqan bir olov
zamima-yoqtirilmagan yomon hol va harakat
zamini majoziy-majoziy zamin, yer
zamini Osiyo-Osiyo zamini, o’lkasi, qit`asi, tuprog’i
zamini pur-noz-juda nozli bo’lgan zamin, yer